โรคหรือความผิดปรกติของร่างกายต่างๆมีสาเหตุจากอะไร สามารถแบ่งชนิดของโรคได้อย่างไร ลักษณะอาการ แนวทางรักษาโรคและการป้องกันโรค ความรู้พื้นฐานเพื่อการดูแลตัวเอง
โรคในปัจจุบันมีมากมาย การเรียนรู้เพื่อทำความเข้าใจโรคต่างๆจึงเป็นสิ่ง
ความหมายของโรค
- โรค ( Disease ) คือ ความผิดปรกติของระบบการทำงานของร่างกาย ความผิดปกติของระบบอวัยวะและเนื้อเยื่อของร่างกาย ซึ่งสาเหตุของการเกิดโรค มีหลายสาเหตุ เช่น การติดเชื้อ การถ่ายทอดทางพันธุกรรม การทำงานผิดปรกติของอวัยวะ
- อาการ ( Symptom ) คือ ความรู้สึกทางด้านร่างกายของผู้ป่วย ซึ่งเกิดจากความผิดปกติในการทำงานของอวัยวะและเนื้อเยื่อ ลักษณะอาการ เช่น อาการปวดศีรษะ อาการปวดท้อง อาการไอ ซึ่งอาการนี้ไม่ได้หมายถึงความผิดปรกติของร่างกายอย่างเดียว ยังหมายรวมถึงความผิดปรกติของจิตใจด้วย
- ภาวะ ( Condition ) สภาพความผิดปกติของอวัยวะของร่างกายและจิตใจ ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดอาการต่างๆ เช่น ภาวะเบื่ออาหาร คำว่า ภาวะ กับ โรค มีความหมายเหมือนกัน
ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรค
สำหรับปัจจัยของการเกิดโรคต่างๆนั้น บางปัจจัยสามารถมองเห็นได้ แต่บางปัจจัยก็ไม่สามารถมองเห็นได้ ซึ่งปัจจัยการเกิดโรคมาจาก 3 ส่วน คือ มนุษย์ สิ่งแวดล้อม และ เชื้อโรคต่างๆที่ทำให้ร่างกายของมนุษย์และสิ่งมีชีวิตผิดปรกติ
ความสำคัญของการควบคุมและการป้องกันโรคด้วยตนเอง
โรคต่างๆที่เกิดขึ้นกับมนุษย์นอกจากส่งผลกระทบต่อสุขภาพโดยตรงแล้ว การเกิดโรคหากมีความรุนแรง มีการระบาดในวงกว้าง จะส่งผลต่อสภาพเศรษฐกิจด้วย ซึ่งการเรียนรู้เพื่อความเข้าใจถึงความรู้เกี่ยวกับโรค สาเหตุการเกิดโรค การรักษาโรค และ แนวทางการป้องกันโรค จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับคุณภาพชีวิตของทุกๆคน ซึ่งความสำคัญของการควบคุมและการป้องกันโรค มีดังนี้
- ป้องกันไม่ให้เกิดโรคขึ้นในชุมชน เนื่องจากความเจ็บป่วยส่งผลกระทบ เศรษฐกิจ หน้าที่การงาน และ ครอบครัวของชุมชน
- ช่วยลดอัตราการตายของประชาชน
- ป้องกันไม่ให้เกิดความพิการ และ การไร้สมรรถภาพของร่างกาย เมื่อเกิดการเจ็บป่วย
- ทำให้มีการปรับปรุงสภาพแวดล้อมให้ถูกสุขลักษณะและเป็นระเบียบเรียบร้อยไม่เอื้อต่อการเกิดโรค ควบคุมการแพร่กระจายของเชื้อโรคจากแหล่งนำโรคทั้งทางตรงและทางอ้อม
- ทำให้ประชาชนมีความรู้และเห็นความสำคัญของการรักษาสุขภาพของตน ทั้งร่างกายและจิตใจ เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี
- ทำให้ประชาชนได้รับการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคและเป็นการลดอัตราการเจ็บป่วยและอัตราการตายด้วยโรคติดต่อ ที่สามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน
- สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันให้ตนเองและผู้อื่นที่เรารับผิดชอบเกิดความปลอดภัยจากโรคภัยไข้เจ็บ
ประเภทของโรค
การแบ่งประเภทของโรค เราแบ่งโรคตามอวัยวะที่เป็นสาเหตุของการเกิดโรค หรือ ความผิดปรกติของการทำงานในอวัยวะในร่างกาย โรคต่างๆสามารถแบ่งชนิดของโรค ได้ดังนี้
เราได้รวบรวมโรคต่างๆให้เพื่อนๆได้ศึกษาถึงสาเหตุและอาการของโรค เพื่อรู้เท่าทัน ความรู้เบื่องต้นสำหรับการป้องกันและรักษาโรค ตามประเภทของโรค มีรายละเอียด ดังนี้
โรคเกี่ยวกับตา คือ โรคที่เกี่ยวข้องกับความผิดปรกติในการทำงานของระบบสายตาและการมองเห็น
| ตาบอดสี โรคต้อหิน ภาวะความดันตาสูง ต้อกระจก โรคตาแดง โรคตากุ้งยิง พังผืดที่จอตา ตาแห้ง |
เลือดออกในวุ้นตา จอประสาทตาลอก เยื่อบุตาอักเสบ เบาหวานขึ้นตา ตาเหล่ ต้อเนื้อ ต้อลม ริดสีดวงตา |
โรคเกี่ยวกับกระดูกและกล้ามเนื้อ คือ โรคที่เกี่ยวข้องกับความผิดปรกติของการทำงานของกระดูก ข้อต่อ และกล้ามเนื้อที่เกี่ยวข้อง
โรคเกี่ยวกับการติดเชื้อ คือ อาการของโรคที่มีสาเตุจากการติดเชื้อโรคต่างๆ เช่น ไวรัส แบคทีเรีย หรือ เชื้อรา ซึ่งส่งผลกระทบต่อการทำงานที่ผิดปรกติของร่างกาย
โรคหัวใจและหลอดเลือด คือ โรคที่เกี่ยวกับการทำงานผิดปรกติของระบบการทำงานของหัวใจและหลอดเลือดของร่างกาย
โรคระบบประสาทและสมอง คือ โรคที่เกี่ยวกับการทำงานผิดปรกติของระบบสมองและระบบประสาทของร่างกาย
โรคระบบต่อมไร้ท่อ คือ โรคที่เกิดจากความผิดปรกติของต่อมไร้ท่อ ที่เป็นแหล่งผลิตฮอร์โมน เพื่อการใช้ประโยชน์ของอวัยวะส่วนต่างๆของร่างกาย
โรคระบบหู คอ จมูก คือ โรคที่เกี่ยวข้องกับความผิดปรกติในการทำงานของระบบหู ระบบคอ ระบบจมูก
โรคไต คือ โรคที่เกี่ยวข้องกับระบบความผิดปรกติของไต ซึ่งไตเป็นอวัยวะที่ทำหน้าที่ในการกรองของเสียในเลือดและขับออกมาทางท่อปัสสาวะ โรคไตจึงเป็นส่วนหนึ่งของโรคระบบทางเดินปัสสาวะด้วย
ไตวายเรื้อรัง
โรคทางเดินปัสสาวะอักเสบ
โรคถุงน้ำในไต
โรคไตรั่ว
โรคไตอักเสบ
ไตวายเฉียบพลัน
โรคนิ่วในไต
ไตอักเสบเนโฟรติก
โรคระบบทางเดินอาหาร คือ ความผิดปรกติของอวัยวะร่างกายที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ เป็นต้น
โรคระบบทางเดินหายใจ คือ ภาวะการเกิดโรคที่ปอดและอวัยวะที่เกี่ยวกับการหายใจทั้งหมด เช่น ลำคอ หลอดลม ปอด เป็นต้น โรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจ มีดังนี้
โรคพยาธิใบไม้ในปอด
โรคถุงลมโปร่งพอง
ลิ่มเลือดอุดตันในปอด
หลอดลมอักเสบ
โรคหืดหอบ
โรคปอดอักเสบ
โรคปอดบวม
โรคเกี่ยวกับผิวหนัง คือ ภาวะการเกิดโรคที่เกี่ยวข้องกับผิวหนังของคน ความผิดปรกติของผิวหนังจากสาเหตุต่างๆ มีดังนี้
โรคท้าวแสนปม
โลน
โรคหิด
เกลื้อน
โรคน้ำกัดเท้า
แผลร้อนใน
สิว
เริม
กลาก
โรคมะเร็ง คือ ภาวะการเกิดเนื้อร้ายในอวัยวะต่างๆในร่างกาย เป็นโรคอันตราที่มีอัตราการรอดชีวิตน้อย โดยโรคมะเร็ง มีดังนี้
มะเร็งช่องปาก
โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก
มะเร็งตับ
มะเร็งปอด
มะเร็งกระเพาะอาหาร
มะเร็งลำไส้ใหญ่
มะเร็งท่อน้ำดี
มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
มะเร็งหลอดอาหาร
มะเร็งกระเพาะอาหาร
โรคมะเร็งลำไส้เล็ก
โรคมะเร็งกล่องเสียง
มะเร็งต่อมไทรอยด์
โรคอื่นๆที่ไม่ได้จัดหมวดหมู่ตามที่กล่าวมาข้างต้น เช่น โรคเกี่ยวกับตับ โรคเกี่ยวกับภาวะทางจิต
การป้องกันและควบคุมโรค
ในการควมคุมและป้องกันโรคนั้น เราสามารถ แบ่งการควบคุมและป้องกันโรคได้ เป็น 3 ระดับ ซึ่ง ประกอบด้วย
- ระดับแรก การควบคุมและป้องกันโรคล่วงหน้า ภาษาทางการแพทย์ เรียก Primary Prevention คือ การป้องกันไม่ให้เกิดโรค การควบคุมระดับนี้ถือเป็นการควบคุมที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด เราก็ควบคุมให้ปัจจัยทั้ง 3 ประการที่กล่าวมาข้างต้มไม่ให้มีเหตุให้เกิดโรค
- ระดับที่สอง คือ การควบคุมและป้องกันโรคในระยะการมีโรค ภาษาการแพทย์ เรียก Secondary Prevention
- ระดับที่สาม คือ การควบคุมและป้องกันโรคในระยะที่จะไม่ทำให้เกิดการไร้สมรรถภาพ ภาษาการแพทย์เรียก Tertiary Prevention
โรคและการป้องกัน รวมเรื่องราว ความรู้ต่างๆ เกี่ยวกับโรค โรคต่างๆที่น่าสนใจในปัจจุบัน ว่าสาเหตุของโรคเป็นอย่างไร อาการของโรค การรักษาโรค และการป้องกันโรค ซึ่งเพื่อนๆสามารถตรวจสอบอาการเกี่ยวกับโรค ได้ทั้งโรคติดต่อ โรคไม่ติดต่อ โรคภูมิแพ้ โรคเอดส์ โรคหัวใจ โรคซิฟิลิส หนองใน มะเร็งปากมดลูก อาการไข้เลือดออก โรคกระเพาะ เราสามารถแบ่งโรคต่างๆได้เป็นหลายประเภท
