Tag: ต้อหินเรื้อรัง

ต้อหิน Glaucoma ภาวะความดันตาสูง ทำให้น้ำหล่อเลี้ยงตาระบายไม่ได้ ทำลายจอประสาทตา ตาบอดได้ ต้อหินรักษาไม่หายขาด สามารถป้องกันและควบคุมการสูญเสียของการมองเห็นได้

โรคต้อหิน หรือ โรคความดันตาสูง ทางการแพทย์เรียก Glaucoma  ปัจจัยหลักของการเกิดต้อหินมาจากความดันลูกตาสูง จนทำให้การระบายน้ำของลูกตามีปัญหา ส่งผลให้ประสาทตาถูกทำลายในที่สุด แต่การเกิดต้อหินไม่จำเป็นต้องมีความดันตาสูงเสมอไป ผู้ป่วยโรคต้อหินไม่สามารถรักษาแล้วหายขาดได้ แต่สามารถควบคุมอาการไม่ให้แย่ลง โดยจะต้องมาพบจักษุแพทย์ทุก ๆ 3 เดือน ที่สำคัญเมื่อพบว่าเป็นโรคนี้ต้องรีบมารักษาโดยเร็ว อย่าปล่อยทิ้งไว้ เนื่องจากอาจถึงขั้นตาบอดในที่สุด

สถานการณ์โรคต้อหินในปัจจุบัน

องค์กรอนามัยโลก ( WHO ) ระบุว่า ต้อหินเป็นสาเหตุของการตาบอดของคนทั่วโลกมากที่สุดรองจากโรคต้อกระจก ซึ่งผู้ป่วยโรคต้อหินทั่วโลก มีประมาณ 4.5 ล้านคน และ ร้อยละ 12 ของผู้ป่วยต้อหินตาบอด และ ชนิดของการเกิดต้อหินเป็นชนิดโรคต้อหินแบบปฐมภูมิ สำหรับประเทศไทย มีอัตราการเกิดต้อหินมากถึงร้อยละ 36 ของประชากรทั่วประเทศ และมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นด้วย คาดว่าในปี 2563 จะมีคนไทยป่วยเป็นโรคต้อหินเพิ่มขึ้นประมาณ 7 แสนคน แม้ว่าโรคต้อหินจะเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถป้องกันและควบคุมการสูญเสียของการมองเห็นได้

สาเหตุของโรคต้อหิน

สาเหตุของโรคต้อหินมาจากน้ำหล่อเลี้ยงตาไหลเวียนไม่มีประสิทธิภาพ ซึ่งน้ำหล่อเลี้ยงตามีหน้าที่หล่อเลี้ยงเลนส์ กระจกตา และหลังจากนั้นจะถูกดูดซึมผ่านออกจากลูกตาไปทางมุมตา น้ำหล่อเลี้ยงตาต้องมีความสมดลุย์จึงจะทำให้ความดันตาปกติ ในทางกับกันหากภาวะความดันตาสูงผิดปรกติก็ส่งผลต่อระดับน้ำหล่อเลี้ยงตาเช่นกัน เมื่อน้ำหล่อเลี้ยงตาไม่สามารถระบายได้ ทำให้เกิดการทำลายจอประสาทตา โดยประสาทตาจะเสื่อมลงทีละน้อย

สาเหตุที่ทำให้ความดันในตาสูง ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่มีปัจจัยจากพันธุกรรม การใช้ยาหยอดขยายม่านตา การลดลงของเลือดที่ไปหล่อเลี้ยงเส้นประสาทตา ความดันโลหิตสูง ภาวะอักเสบและการติดเชื้ออย่างรุนแรง การกระแทกที่ดวงตา การได้รับสารเคมี หรือ การผ่าตัด เป็นต้น

ปัจจัยที่ทำให้เกิดต้อหิน

สำหรับปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดต้อหิน มีหลายปัจจัยที่ทำให้เซลล์ประสาทจอตาเสื่อมสภาพ ทำให้ลานสายตาผิดปกติ เกิดเป็นรอย หวำกว้างที่ขั้วประสาทตา  ส่งผลทำให้เกิดการสูญเสียการมองเห็น ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคต้อหิน ประกอบด้วย

• ความดันตาสูง
• อายุ ที่มากขึ้นทำให้เกิดการเสื่อมตามวัย
• การถ่ายทอดทางพันธุกรรม
• โรคที่เกี่ยวกับเลือดที่ไปเลี้ยงจอประสาทตา เช่น โรคหลอดเลือดแดงแข็ง โรคความดันโลหิตสูง เป็นต้น
• ดวงตาถูกกระทบจากสารเคมี
• การใช้ยาหยอดตาขยายม่านตา
• การได้รับการกระทบกระเทือนที่ตาจากอุบัติเหตุ

ชนิดของต้อหิน

สำหรับโรคต้อหิน สามารถการแบ่งชนิดของต้อหิน ได้ 4 ชนิด ประกอบด้วย ต้อหินปฐมภูมิ ต้อหินทุติภูมิ ต้อหินแต่กำเนิด และ ภาวะสงสัยต้อหิน รายละเอียดของต้อหินชนิดต่างๆ มีดังนี้

• ต้อหินปฐมภูมิ ( Primary glaucoma ) เป็นต้อหินที่ไม่ทราบสาเหตุของการเกิดโรค พบในผู้สูงอายุ สามารถจำแนกได้ 2 ประเภท คือ ต้อหินชนิดเฉียบพลัน และ ต้อหินชนิเรื้อรัง รายละเอียด ดังนี้
  • ต้อหินเฉียบพลัน ( Acute glaucoma ) คือ การเกิดต้อหินอย่างรวดร็ว ภายใน 48 ชั่วโมง ซึ่งลักษณะอาการรุนแรง มีอาการปวดตา ตามัว ตาแดง หากไม่รักษาอย่างทันท่วงทีทำให้ตาบอดได้
  • ต้อหินเรื้อรัง ( Chronic glaucoma ) ไม่รู้สึกว่า ตามัวและปวดตา แต่การมองเห็นภาพด้านข้างจะแคบลง ผู้ป่วยจะรู้สึกไม่สบายสายตา ทำให้ใช้สายตาได้ไม่นาน อาการแบบนี้ผุ้ป่วยทั่วไปมักเข้าใจว่าเป็นอาการเสื่อมของสายตาตามอายุ อาการของต้อหินเรื้อรังนี้ความดันตาจะค่อยสูงขึ้น วินิจฉัยยาก ต้องรอจนอาการเด่นชันถึงรู้ว่าเป็นต้อหิน
• ต้อหินทุติยภูมิ ( Secondary glaucoma ) เป็นผลมาจากสาเหตุต่างๆ เช่น อุบัติเหตุทางตา ภาวะเบาหวานขึ้นจอตา ต้อหินชนิดทุติยภูมิจำเป็นต้องรักษาจากต้นเหตุของการเกิดโรค ถ้ารักษาช้าเกินไป อาจส่งผลให้เกิดโรคแทรกซ้อนอื่นๆตามมา ซึ่งเป็นอันตราย
• ต้อหินแต่กำเนิด ( Congenital glaucoma )  เกิดจากพัฒนาการภายในลูกตาของเด็กผิดปกติจากภาวะความดันตาจะสูงมาก ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ของมารดา
• ภาวะสงสัยต้อหิน ( Glaucoma suspect ) มีอาการบางอย่างเหมือนต้อหินเรื้อรัง แต่อาการไม่ครบ แพทย์จะต้องติดตามดูแลผู้ป่วยในระยะยาว

อาการของโรคต้อหิน

สำหรับอาการของโรคต้อหินจะแสดงอาการผิดปรกติที่สายตา และ อาการปวดที่ดวงตา ซึ่งเราสามารถแบ่งอาการของโรคต้อหินได้ 2 ลักษณะ คือ ต้อหินเฉียบพลัน และ ต้อหินเรื้อรัง รายละเอียดของอาการต้อหิน มีดังนี้

• อาการของต้อหิน ชนิดเฉียบพลัน ผู้ป่วยจะมีอาการกระทันหัน คือ ปวดตา สายตาพล่ามัว และ ตาแดงความสามารถการมองเห็นไม่ชัดเลย ปวดตามากขึ้นเรื่อยๆจนอาจถึงขั้นอาเจียน ต้องรีบพบแพทย์ทันที
• อาการต้อหิน ชนิดเรื้อรัง ผู้ป่วยในระยะแรกจะไม่รู้สึกว่ามีความผิดปรกติของดวงตาและสายตา แต่ความสามารถการมองเห็นจะค่อยๆแคบลง รู้สึกไม่สบายสายตา ผู้ป่วยมักเข้าใจว่าเป็นอาการเสื่อมของสายตาตามวัย การวินิจฉัยยาก ต้องรอจนอาการเด่นชันจึงทราบว่าเป็นโรคต้อหิน

การรักษาโรคต้อหิน

สำหรับแนวทางการรักาาโรคต้อหิน ปัจจุบันสามารถรักษาโรคต้อหินได้ 3 แนวทาง คือ การใช้ยารักษาโรค การใช้แสงเลเซอร์รักษา และ การผ่าตัดรักษา รายละเอียดดังนี้

• การใช้ยารักษา เพื่อลดความดันของดวงตาให้อยู่ในภาวะปรกติ ปัจจุบันยารักษาต้อหินมีหลายกลุ่ม ทั้งยาหยอด ที่มีฤทธิ์ลดการสร้างน้ำหล่อเลี้ยงลูกตา การรักษาด้วยยานั้นจำเป็นต้องหยอดยาอย่างสม่ำเสมอ และพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อประเมินผลการรักษาอย่างถูกต้อง
• การใช้เลเซอร์ในการรักษาโรคต้อหิน ขึ้นอยู่กับชนิดของต้อหินที่เกิดขึ้นและระยะเวลาของการเกิดโรค ซึ่งแนวทางการรักษา เช่น SLT LPT ALPI และ Laser cyclophotocoagulation
  • Selective laser trabeculoplasty ( SLT ) เพื่อรักษาต้อหินมุมเปิด จะใช้วิธีนี้รักษาหากการใช้ยาหยอดตาแล้วได้ผล
  • Laser peripheral iridotomy (LPI) เพื่อใช้รักษาต้อหินมุมปิด
  • Argon laser peripheral iridoplasty (ALPI) สำหรับการรักษาชนิดนี้จะใช้รักษาร่วมกับ Laser peripheral iridotomy (LPI)
  • Laser cyclophotocoagulation จะใช้การรักษาชนิดนี้สำหรับการรักษาในกรณีอื่นไม่ได้ผล
• การผ่าตัดเพื่อรักษาจะใช้รักษาด้วยการผ่าตัดสำหรับผู้ป่วยที่การรักษาด้วยยาหรือเลเซอร์ไม่ได้ผล

การป้องกันโรคต้อหิน

แนวทางการป้องกันการเกิดโรคต้อหิน ต้องแยกการป้องกันการเกิดต้อหินชนิดเฉียบพลัน และ ชนิดเรื้อรัง โดยรายละเอียด ดังนี้

• ควรเข้ารับการสุขภาพดวงตาอย่างสม่ำเสมอ
• สำหรับกลุ่มคนที่มีคนในครอบครัวมีประวัติการเกิดโรคต้อหิน ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพดวงตาอย่างใกล้ชิด
• ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม เพื่อช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดดี ลดความเสี่ยงภาวะความดันโลหิตสูง
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะอาหารบำรุงสายตา
• การทำกิจกรรมที่มีความเสียงเกิดอุบัติเหตุที่ดวงตาให้ส่วมเครื่องป้องกันอับุติเหตุ

โรคต้อหิน ( Glaucoma ) สาเหตุของการตาบอด เกิดจากภาวะความดันตาสูง น้ำหล่อเลี้ยงตาไม่สามารถระบายได้ ทำลายจอประสาทตา โรคต้อหินจะเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถป้องกันและควบคุมการสูญเสียของการมองเห็นได้

ต้อหิน Glaucoma ขั้วประสาทตาเสื่อม ส่งผลต่อสายตา อาการปวดตา สายตาพล่ามัว ตาแดง ปวดหัวจนอาเจียน ทำตาบอดได้ ปัจจัยสำคัญคือความดันตาสูง หินเฉียบพลัน ต้อหินเรื้อรัง

โรคต้อหิน หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า โรคความดันตาสูง โรคนี้ภาษาอังกฤษ เรียก Glaucoma การเกิดนั้นต้อหินไม่จำเป็นต้องมีความดันตาสูงเสมอไป เราจึงอาจเรียกดรคนี้ว่าเป็น โรคตา โรคซึ่งมีการทำลายเซลล์ประสาทตาในจอตา ( Retinal ganglion cell ) ต้อหิน เป็นโรคที่เซลล์ประสาทในจอตาถูกทำลายจนตายไปเรื่อยๆ และทำให้ลาน สายตาผิดปกติ ขั้วประสาทตา ที่เป็นศูนย์ทรวมของใยประสาทตาถูกทำลาย เป็นรอย จนเป็นผลให้สูญเสียการมองเห็น

ต้อหิน เป็นเกี่ยวกับดวงตา โรคที่เซลล์ประสาทจอตาตายไปเรื่อยๆ ทำให้ลานสายตาผิดปกติ เกิดเป็นรอย หวำกว้างที่ขั้วประสาทตา  ส่งผลทำให้เกิดการสูญเสียการมองเห็น ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคต้อหิน ประกอบด้วย

• ความดันลูกตา การที่ความดันตาสูงขึ้นจำทำเกิดต้อหิน
• อายุ ที่มากขึ้นทำให้เกิดการเสื่อมตามวัย
• การถ่ายทอดทางพันธุกรรม
• โรคที่เกี่ยวกับเลือดที่ไปเลี้ยงจอประสาทตา เช่น โรคหลอดเลือดแดงแข็ง เป็นต้น

ปัจจัยที่มีผลทำให้เกิดโรคต้อหินมีอะไรบ้าง ความดันตาสูง อายุมาก กรรมพันธุ์ โรคต่างๆที่ทำให้เลือดไปเลี้ยงจอประสาทตาลดลง เช่น โรคหลอดเลือดแดงแข็ง โดยส่วนมากแล้ว ต้อหินมีสาเหตุมาจากความดันลูกตาสูงผิดปกติ เราสังเกตุได้จาก เมื่อเราคลำดวงตาจากภายนอก “ลูกตาแข็ง” ซึ่งหลายคน เข้าใจผิดว่า โรคต้อหินมีเศษหิน อยู่ในตา ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ผิด

ชนิดของต้อหิน

การแบ่งชนิดของต้อหิน นั้น สามารถแบ่งได้ 4 ชนิด โดยแบ่งตามสาเหตุของการเกิดโรค รายละเอียดประกอบด้วย

• ต้อหินปฐมภูมิ เรียก Primary glaucoma ต้อหินปฐมภูมิ เป็นต้อหินที่ไม่ทราบสาเหตุของการเกิดโรค แต่จะพบในผู้สูงอายุและมีโอกาสเป็นมากขึ้น ต้อหินชนิดนี้อาจจำแนกตามอาการออกได้เป็นชนิดย่อยๆ คือ ต้อหินชนิดเฉียบพลัน และ ต้อหินชนิเรื้อรัง
  • ต้อหินเฉียบพลัน เรียก Acute glaucoma คือ การเกิดต้อหิน อย่างรวดร็ว ภายใน 2 วัน โดยอาการจะรุนแรง มีอาการ ปวดตา ตามัว ตาแดง หากรักษาไม่ทัน อาจทำให้ตาบอดได้
  • ต้อหินเรื้อรัง เรียก Chronic glaucoma
• ต้อหินทุติยภูมิ เรียก Secondary glaucoma ต้อหินทุติยภูมิ จำเป็นต้องรักษาจากต้นเหตุของการเกิดโรค เพื่อป้องกันการแพร่กระจาย แต่ถ้ารักษาช้าเกิดไป อาจส่งผลให้เกิดโรคแทรกซ้อน ทางตาอื่นๆตามมา
• ต้อหินแต่กำเนิด เรียก Congenital glaucoma  ต้อหินแต่กำเนิด และ ต้อหินในเด็ก นั้นเกิดจากพัฒนาการภายในลูกตาของเก็กผิดปกติ ความดันตาจะสูงมาก ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ของมารดา
• ภาวะสงสัยต้อหิน เรียก Glaucoma suspect เป็นภาวะที่พบในผู้ป่วยบางราย ที่มีอาการบางอย่างเหมือนต้อหินเรื้อรัง แต่อาการไม่ครบ ภาวะสงสัยต้อหิน แพทย์จะต้องติดตามดูแลผู้ป่วยในระยะยาว

อาการของโรคต้อหิน เราสามารถแบ่งโรคต้อหินได้เป็น 2 ชนิด คือ ต้อหินเฉียบพลัน และ ต้อหินเรื้อรัง ต้อหินชนิดต่างๆมีรายละเอียดอย่างไร ดูได้จากข้อความด้านล่าง

• โรคต้อหิน ชนิดต้อหินเฉียบพลัน ผู้ป่วยต้อหินจะมีอาการ 3 ประการอย่างกระทันหัน คือ ปวดตา ตามัว ตาแดง สายตามัวมากจนถึงขั้นเห็นหน้าไม่ชัดเลย ปวดตามาก ในผู้ป่วยบางท่านถึงขั้นปวดหัวมาก จนอาเจียน หากอาการเป้นอย่างนี้ให้พบหมอทันที
• โรคต้อหิน ชนิดต้อหินเรื้อรัง ผู้ป่วยในระยะแรกจะไม่รู้สึกว่า ตามัวและปวดตา แต่การมองเห็นภาพด้านข้างจะแคบลง ผู้ป่วยจะรู้สึกไม่สบายสายตา ทำให้ใช้สายตาได้ไม่นาน อาการแบบนี้ผุ้ป่วยทั่วไปมักเข้าใจว่าเป็นอาการเสื่อมของสายตาตามอายุ อาการของต้อหินเรื้อรังนี้ความดันตาจะค่อยสูงขึ้น วินิจฉัยยาก ต้องรอจนอาการเด่นชันถึงรู้ว่าเป็นต้อหิน

การรักษาโรคต้อหิน

การรักษาต้อหินในปัจจุบัน สามารถทำการรักษาได้ด้วยการใช้ยารักษาโรค การใช้แสงเลเซอร์และ การผ่าตัด

สามารถทำได้โดย ทานยาลดความดันตา เช่น Pilocarpine, Aceta zolamide และการยิงเลเซอร์ซึ่งแพทย์จะยิงเลเซอร์ให้เกิดรูที่ม่านตา ทำให้การไหลเวียนของน้ำในลูกตาไหลได้คล่องมากขึ้น ซึ่งมีผลให้ความดันตา จะลดลงสู่ภาวะปกติ
การรักษาต้อหิน เนื่องจากโรคต้อหินเส้นประสาทตาจะถูกทำลายอย่างถาวร การรักษาจึงเป็นการประคับประคองเพื่อให้ประสาทตาไม่ถูกทำลายมากขึ้นและเพื่อคงการมองเห็นที่มีอยู่ให้นานที่สุด ทั้งนี้การรักษาจะขึ้นกับชนิดและระยะของโรค

• การรักษาด้วยยา เพื่อลดความดันตาให้อยู่ในภาวะปลอดภัยต่อประสาทตา ปัจจุบันยารักษาต้อหินมีหลายกลุ่ม ทั้งยาหยอด ที่มีฤทธิ์ลดการสร้างน้ำหล่อเลี้ยงลูกตา การรักษาด้วยยานั้นจำเป็นต้องหยอดยาอย่างสม่ำเสมอ และพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อประเมินผลการรักษาอย่างถูกต้อง
• การใช้เลเซอร์ในการรักษา นั้นขึ้นอยู่กับชนิของต้อหินที่เกิดขึ้นรวมถึงระยะของการเกิดโรคด้วย
  • Selective laser trabeculoplasty ( SLT ) เพื่อรักษาต้อหินมุมเปิด จะใช้วิธีนี้รักษาหากการใช้ยาหยอดตาแล้วได้ผล
  • Laser peripheral iridotomy (LPI) เพื่อใช้รักษาต้อหินมุมปิด
  • Argon laser peripheral iridoplasty (ALPI) สำหรับการรักษาชนิดนี้จะใช้รักษาร่วมกับ Laser peripheral iridotomy (LPI)
  • Laser cyclophotocoagulation จะใช้การรักษาชนิดนี้สำหรับการรักษาในกรณีอื่นไม่ได้ผล
• การผ่าตัด ใช้รักษาผู้ป่วยที่การรักษาด้วยยาหรือเลเซอร์ไม่สามารถควบคุมความดันตาได้
  • Trabeculectomy เป็นการผ่าตัดทำทางระบายน้ำหล่อเลี้ยงลูกตาเพื่อลดความดันตา
  • Aqueous shunt surgery เป็นการผ่าตัดด้วยการใส่ท่อระบายเพื่อลดความดันตา

การป้องกันโรคต้อหิน

การป้องกันการเกิดโรคต้อหินนั้น ต้องแยกการป้องกันการเกิดต้อหินชนิดเฉียบพลัน และ ชนิดเรื้อรัง โดยรายละเอียด ดังนี้

• การป้องกันต้อหินเฉียบพลัน หากแพทย์ตรวจสุขภาพตาแล้วพบว่า ช่องด้านหน้าลูกตาแคบ จะมีโอกาสการเกิดต้อหินเฉียบพลันได้ ต้องทำการใช้แสงเลเซอร์เจาะรูที่ม่านตา
• การป้องกันการเกิดต้อหินเรื้อรัง ในปัจจุบันยังไม่มีวิธีป้องกันที่ชัดเจนนัก เพราะผู้ป่วยมักไม่มีการแสดงอาการ แต่สามารถทำได้ด้วยการ ตรวจคัดกรองภาวะความเสี่ยงของการเกิดโรค เช่น ประวัติของการเกิดต้อหินของคนในครอบครัว ภาวะความดันตา และ โรคที่เกี่ยวกับหลอดเลือด เป็นต้น

สมุนไพรบำรุงสายตา ประกอบด้วย พืช ผัก ต้นไม้ ที่มีวิตามินเอ สูง สามารถช่วยบำรุงสายตาได้ดี มีดังนี้

มะละกอ	ผักบุ้ง
ปอผี ผักกระเดียง	มะนาว
ตำลึง	ชะพลู
ขมิ้น	อัญชัน
เสาวรส

โรคต้อหิน ( Glaucoma ) คือ โรคขั้วประสาทตาเสื่อม ส่งผลตากการมองเห็น อาการโรคต้อหิน คือ ปวดตา สายตาพล่ามัว ตาแดง ปวดหัวมากจนอาเจียน โรคนี้เป็นสาเหตุที่ทำตาบอดได้ ปัจจัยสำคัญของการเกิดต้อหิน คือ ความดันตาสูง โรคต้อหินชนิดเฉียบพลัน โรคต้อหินชนิดเรื้อรัง ภาวะต้อหินรักษาอย่างไร เมื่อเป็นต้อหินต้องทำอย่างไร ต้อหินเกิดจากอะไร