ดาวเรือง ( African Marigold ) พืชพื้นเมือง ดอกดาวเรืองกลิ่นหอม นิยมใช้ในกิจกรรมทางวัฒนธรรม ศาสนา ต้นดาวเรืองเป็นอย่างไร ประโยชน์และสรรพคุณเป็นยาเย็น บำรุงเลือด
ต้นดาวเรือง ภาษาอังกฤษ เรียก African Marigold เป็นพืชที่รู้จักดีในสังคมไทย เป็นพืชท้องถิ่นของประเทศเม็กซิโก นิยมนำมาใช้ในกิจกรรมทางวัฒนธรรม และศาสนา ดาวเรืองเป็นพืชประจำจังหวัดสมุนปราการ เป็นสมุนไพรไม้ประดับ มีกลิ่นหอม ชาวสวนนิยมใช้ไล่แมลง สำหรับดาวเรือง มีประโยชน์ทางสมุนไพรและการรักษาโรคมากมาย อาทิ เช่น เป็นยาเย็น บำรุงเลือด บำรุงสายตา เป็นยาระบาย ช่วยขับลม เป็นต้น ปลูกดาวเรืองของประเทศไทย ได้แก่ ลำปาง พะเยา ราชบุรี นนทบุรี สุพรรณบุรี สมุทรสาคร อุดรธานี เป็นต้น เรามาทำความรู้จักกับดาวเรืองให้มากขึ้น
ต้นดาวเรือง มีชื่อสามัญหลายชื่อ เช่น African marigold, American marigold, Aztec marigold และ Big marigold ชื่อวิทยาศาสตร์ของดาวเรื่อง คือ Tagetes erecta L. เป็นพืชตระกลูเดียวกันกับต้นทานตะวัน สำหรับชื่อเรียกอื่นๆของต้นดาวเรื่อง เช่น ดาวเรืองใหญ่ คำปู้จู้หลวง พอทู บ่วงซิ่วเก็ก ว่านโซ่วจี๋ว บ่วงลิ่วเก็ก เฉาหู่ย้ง กิมเก็ก ดาวเรืองอเมริกัน เป็นต้น
ดอกดาวเรือง มีการศึกษาพบว่าในดอกดาวเรืองมีน้ำมันหอมระเหย ประกอบด้วย Carotent, d-limonene, Flavoxanthin, Helenienm Nonanal, Ocimene, Tagetiin, Tagetone d-Terehienyl ซึ่งมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย และเชื้อรา ในใบอของต้นดาวเรือง มีสารชนิดหนึ่งที่มีฤทธิ์แก้อาการอักเสบ ห้ามเลือด สารชนิดนี้ ชื่อ คาเอมพ์เฟอริตริน ( Kaempferitrin )
ลักษณะของต้นดาวเรือง
ต้นดาวเรือง ดาวเรือง สามารถขยายพันธุ์ด้วยการใช้เมล็ด โตเร็ว ชอบดินร่วน ระบายน้ำได้ดี มีความชื้นปานกลาง และชอบแสงแดด จัดอยู่ในพืชล้มลุก อายุประมาณ 365 วัน ลักษณะของต้นดาวเรือง มีดังนี้
- ลำต้นของต้นดาวเรือง สูงประมาณไม่เกิน 1 เมตร แตกกิ่งก้านมาก ลำต้นสีเขียว มีกลิ่นแรง
- ใบของต้นดาวเรือง ใบเป็นแบบใบประกอบ แบบขนนก เรียงตรงข้ามกัน มีใบย่อยใบย่อยเป็นรูปรี ปลายแหลม
- ดอกของต้นดาวเรือง ดอกเป็นดอกเดี่ยว สีเหลือง สีส้ม กลบดอกมีขนาดใหญ่เรียงซ้อนกันเป็นวงกลม ปลายกลีบดอกเป็นฟันเลื่อย มีเกสรซ้อนกันแน่น
- ผลของต้นดาวเรือง เมื่อดอกดาวเรืองแห้งจะเกิดผลปลายของผลจะมน
สรรพคุณด้านสมุนไพรของต้นดาวเรือง
สำหรับการใช้ประโยชน์จากดาวเรือง ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สามารนำมาใช้ประโยชน์ได้ตั้งแต่ ราก ดอก ใบ ทั้งต้น ซึ่งรายละเอียดของสรรพคุณดาวเรือง มีดังนี้
- ดอกของดาวเรือง มีรสขมมีฤทธิ์เป็นยาเย็น ช่วยบำรุงเลือด ช่วยฟอกเลือด ช่วยแก้วิงเวียนศรีษะ ช่วยบำรุงสาย แก้ปวดตา แก้ตาบวม รักษาคางทูม แก้ร้อนใน แก้ไอเรื้อรัง ช่วยขับเสมหะ แก้ปวดฟัน รักษาปากเปื่อย เป็นยาแก้ปวด แก้หลอดลมอักเสบ รักษาระบบทางเดินหายใจติดเชื้อ ช่วยขับลม ช่วยขับพยาธิ
- ใบของดาวเรือง สามารถใช้แก้โรคตาลขโมย ขับลม รักษาแผลเน่าเปื่อย ช่วยรักษาแผลฝี
- รากของดาวเรือง มีรสขมมีฤทธิ์เป็นยาเย็น เป็นยาระบาย ใช้ขับพยาธิ แก้อักเสบ
- ทั้งต้นของดาวเรือง ใช้ลดไข้ แก้เจ็บคอ แก้ปวดท้อง รักษาโรคไส้ตัน
ประโยชน์อื่นๆของดาวเรือง
- ดอกดาวเรือง สามารถนำมาทำอาหารได้ เช่น การนำมาลวกจิ้มกับน้ำพริก ทำยำ
- ดอกดาวเรือง มีสารเบต้าแคโรทีน ช่วยป้องกันการเกิดมะเร็งได้
- น้ำที่สกัดจากดอกดาวเรือง สามารถนำมาใช้ป้องกันแมลงได้
- ดอกดาวเรือง ใช้ในงานพิธีทางศาสนาต่าง ๆ
- ดอกดาวเรือง สามารถนมาทำสีย้อมผ้าแบบะรรมชาติ
- ดอกดาวเรืองแห้ง สามารถนำมาทำเป็นอาหารเสริมของไก่ ช่วยให้ไข่แดงสีเข้ม
- ดอกดาวเรือง นำมาประดับบ้าน จัดใส่แจกัน เพิ่มความสวยงาม
- ปลูกดาวเรือง ช่วยป้องกันแมลงศัตรูพืช เนื่องจากดาวเรืองมีสารที่มีกลิ่นฉุนแมลงต่างๆไม่ชอบ
ดาวเรือง ( African Marigold ) พืชพื้นเมือง ดอกดาวเรือง มีกลิ่นหอม นิยมใช้ในกิจกรรมทางวัฒนธรรม ศาสนา ลักษณะของต้นดาวเรือง เป็นอย่างไร ประโยชน์ของดาวเรือง สรรพคุณของดาวเรือง เป็นยาเย็น ช่วยบำรุงเลือด ช่วยฟอกเลือด ช่วยแก้วิงเวียนศรีษะ ช่วยบำรุงสาย แก้ปวดตา แก้ตาบวม รักษาคางทูม แก้ร้อนใน แก้ไอเรื้อรัง ช่วยขับเสมหะ
