พังผืดที่จอตา Macular pucker เกิดผังผืดที่ผิวดวงตาจนรั้งจอตา ทำให้การมองเห็นไม่ชัดและภาพบิดเบี้ยว มองเห็นแสงแฟลช ทำให้เลือดออกในวุ้นตา แนวทางการรักษาโรคอย่างไร
อาการพังผืดที่จอตา โรคทางตาชนิดหนึ่ง ภาษาอังกฤษ เรียกว่า Macular pucker หรือบางที่ก็ใช้คำว่า Epiretinal membrane คือ การเกิดขึ้นของผังผืดบริเวณผิวของดวงตาแต่พังผืดนี้ไม่มีหลอดเลือด ซึ่งพังผืดนี้อาจสามารถขยายตัว แล้วไปรั้งจอตาใกล้ โดยเฉพาะจอตาส่วนกลาง ภาวะผังผืดที่จอตานี้จะทำให้ความสามารถในการมองเห็นลดลงไม่ปกติ
สาเหตุของการเกิดผังผืดที่จอตา
ลักษณะของพังผืด จะเป็นแผ่นขุ่มมัวเล็ดน้อยหรือลักษณะใส มีสีจางๆที่จอตาหรืออาจจะไม่มีสีก็ได้ โดยเฉพาะใกล้ๆ Macula การเกิดผังผืดที่จอตาจะพบว่าเป็นร่วมกับภาวะการหลุดลอกของน้ำวุ้นตาส่วนหลัง ที่เรียกว่า Posterior vitreous detachment ปกติแล้ว น้ำวุ้นตาจะมีลักษณะเป็นน้ำใส คล้ายไข่ขาวติดอยู่กับผิวจอตา แต่เมื่ออายุสูงขึ้น ส่วนหลังของน้ำวุ้นจะหลุด เกิดช่องว่าง ทำให้ร่างกายเกิดการสร้างเซลล์ขึ้นมา จนเป็นพังผืดที่จอตา เซลล์ที่สร้างขึ้นใหม่มีลักษณะยืดหยุ่นได้ หากเกิดการหดตัวจะทำให้การมองเห็นภาพผิดปรกติ
การเกิดพังผืดที่จอตา นั้นมักจะเกิดตามหลัง ภาวะการเกิดเหตุบางอย่างกับดวงตา เช่น จอตาฉีกขาด จอตาหลุดลอก โรคหลอดเลือดจอตาอักเสบ ( Vasculitis ) รวมถึง การเกิดอุบัติเหตุบริเวณดวงตา การอักเสบของน้ำวุ้นตาและจอตา เป็นต้น ภาวะเหล่านี้ทำให้เซลล์ร่างกายเจริญเติบโตจนก่อให้เกิดเป็นพังผืดขึ้น
กลุ่มผู้มีความเสี่ยงเกิดพังผืดที่จอตา
จากสถิติของผู้ป่วยโรคผังผืดที่จอตา พบว่า เพศหญิงมีโอกาสเป็นมากกว่าเพศชาย แต่สามารถเกิดขึ้นกับทั้ง เพศหญิงและเพศชาย พบการเกิดผังผืดตาได้กับตาทั้ง 2 ข้าง ร้อยละ 8 ของผู้ป่วยเคยมีประวัติการผ่าตัดเกี่ยวกับดวงตา และ ร้อยละ 2 เคนมีประวัติการรับการรักษาดวงตาด้วยแสงเลเซอร์ โดยปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดผังผืดที่จอตา มีดังนี้
- อายุ ซึ่งอายุที่มากขึ้นมีโอกาสของการเกิดผังผืดมากขึ้น
- การมีเลือดออกในน้ำวุ้นตา
- การเกิดจอตาหลุดลอก
- การเกิดจอตาฉีกขาด
- มีการผ่าตัดเกี่ยวกับดวงตาที่ใช้เวลานาน
- การใช้ความเย็นจี้รักษาโรคในจอตา (Cryotherapy)
อาการของผู้ป่วยที่เป็นผังผืดที่จอตา
ผู้ที่มีผังผืดที่จอตา จะมองเห็นภาพไม่ชัด โดยเฉพาะตรงกลางภาพ และบางครั้งอาจจะมองเห็นภาพบิดเบี้ยว รูปร่างของภาพที่มองเห็นผิดไปจากปรกติ บางครั้งก็จะมองเห็นแสงแฟลชในตาเกิดขึ้น และบางครั้งจะมีเลือดออกที่ผิวของจอตาตลอด ส่งผลให้เลือดออกเข้ามาในน้ำวุ้นตา
อาการของผู้ป่วยผังผืดที่จอตา จะไม่มีอาการอะไรในกรณีที่ผังผืดที่จอตายังมีน้อย หากขนาดของพังผืดที่จอตาใหญ่ขึ้น การมองเห็นภาพจะไม่ชัด โดยเฉพาะตรงกลางของภาพ หรือ มองเห็นภาพบิดเบี้ยว เช่น มองเห็นเส้นตาราง เป็น เส้นบิดเบี้ยว บางครั้งมองเห็ดเกิดเป็นแสงแฟลช บางรายเห็นภาพบางจุดมืด
การรักษาอาการผังผืดที่ผิวจอตา
สำหรับการ รักษาโรคผังผืดที่จอตา สามารถรักษาได้ด้วยการ ผ่าตัดน้ำวุ้นตา และ ลอกพังผืดที่จอตา ออกจากผิวจอตา การรักษานี้ส่วนใหญ่ของผุ้ป่วยจะมีอาการดีขึ้น การมองเห็นชัดขึ้น แต่สายตาจะไม่กลับมาปกติเหมือนเดิม
สำหรับผุ้ป่วยที่ไม่มีอาการ หรือ มีอาการผิดปกติเพียงเล็กน้อย ควรเฝ้าติดตาม และ รับการตรวจตาเป็นระยะๆ แต่ หากมีสายตามัวมากขึ้น การมองเห็นภาพผิดรูป ต้องเข้ารับการรักษา ด้วยการผ่าตัดน้ำวุ้นตา และ ลอกพังผืด ผู้ป่วยส่วนใหญ่สายตาแม้ดีขึ้น แต่จะไม่สามารถกลับมาปกติได้
การป้องกันไม่ให้เกิดผังผิดที่ผิวจอตา
ทำได้โดย การดูแลร่างกายให้มีสุขภาพจิตสุขภาพกายที่แข็ง รักษาสุขภาพอนามัย ออกกำลังกายสม่ำเสมอ กินอาหารมีประโยชน์ รักษาน้ำหนักตัวอย่าให้อ้วนเกิน ควบคุมโรคเรื้อรังต่างๆที่เป็นอยู่ งดการสูบบุหรี่ และไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รวมทั้งการตรวจสุขภาพดวงตาเป็นประจำทุกปี
ดูแลตนเองสำหรับผู้ป่วยเกิดพังผืดที่จอตา
การดูแลตนเองของผู้ป่วยอาการผังผืดที่จอตา ให้ เข้าพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยหาสาเหตุ และ รับการรักษาที่ถูกต้อง ซึ่งสิ่งนี้จะสามารถช่วยควบคุมอาการของโรค และลดโอกาสเสี่ยงตาบอด ควรต้องปฏิบัติตามคำแนะนำของจักษุแพทย์
สาเหตุของ อาการผังผืดที่จอตา ส่วนมาก เกิดจากการเสื่อมของเซลล์ตาตามวัย การรักษาสุขภาพร่างกายตามวัย จะช่วยลดการเกิดโรคได้
สมุนไพรบำรุงสายตา ประกอบด้วย พืช ผัก ต้นไม้ ที่มีวิตามินเอ สูง สามารถช่วยบำรุงสายตาได้ดี มีดังนี้
 |
 ผักบุ้ง |
 ผักกระเดียง |
 มะนาว |
 |
 ชะพลู |
 |
 |
 |
พังผืดที่จอตา ( Macular pucker ) เกิดผังผืดบริเวณผิวของดวงตา สามารถขยายตัวแล้วไปรั้งจอตา โดยเฉพาะจอตาส่วนกลาง ผังผืดที่จอตา จะทำให้การมองเห็นไม่ชัดและภาพบิดเบี้ยว อาการผังผืดที่จอตา เกิดขึ้นได้อย่างไร อาการผังผืดที่จอตา รักษาพังผืดที่จอตา ป้องกันได้หรือไม่ โรคเกี่ยวกับตา
