เอดส์ ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องจากเชื้อไวรัส HIV เกิดจากการติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ทำให้ภูมิคุ้มกันโรคบกพร่อง เกิดโรคง่าย ไม่มียารักษาแต่มียาต้านเชื้อลดอาการของโรค
โรคเอดส์ ( AIDS : Acquired Immune Deficiency Syndrome ) เป็นโรคอันตราย โรคติดต่อที่ถ่ายทอดจากคนสู่คน การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใส่ถุงยางอนามัย การชอบเปลี่ยนคู่นอน การรักรวมเพศ การเสพยาเสพติด การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน ต่างเป็นสาเหตุขอการติดโรคเอดส์ ในปัจจุบันมียารักษา ผู้ป่วยโรคเอดส์ต้องกินยาต้านไวรัส ตลอดชีวิต และ ต้องดูแลสุขภาพไม่ให้ติดเชื้อโรคต่างๆ
สาเหตุของเอดส์
โรคเอดส์ เกิดจากเชื้อไวรัส ฮิวแมนอิมมิวโนเดฟีเชียนซีไวรัส ( Human Immunodeficiency Virus ) เรียกย่อๆ ว่า HIV เมื่อเชื้อเอชไอวีเข้าสู่ร่างกาย จะทำให้เซลล์เม็ดเลือดขาวถูกทำลาย ทำให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันโรคต่ำลง จนทำให้ร่างกายไม่มีสามารถต่อสู้กับเชื้อโรคต่างๆได้ ผู้ป่วยโรคเอดส์ ติดเชื้อโรคได้ง่าย เช่น วัณโรค ปอดบวม เชื้อรา เป็นต้น ผู้ป่วยโรคเอดส์ ส่วนมากมักเสียชีวิตจากการเกิดโรคแทรกซ้อน
การเข้าสู่ร่างกายของเชื้อเอชไอวี เกิดจากการมีเพศสัมพันธ์กับผู้มีติดเชื้อเอดส์ การถ่ายทอดจากแม่สู่ลูกจากการตั้งครรภ์ การใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้ติดเชื้อเอดส์ เป็นต้น
สายพันธ์ของโรคเอดส์
ไวรัสเอชไอวี ปัจจุบันมีหลายสายพันธุ์ พบว่ามีมากกว่า 10 สายพันธุ์ แต่สายพันธุ์ดั้งเดิมของโรคนี้ คือ เอชไอวี1 ( HIV1 )สายพันธ์นี้พบมากใน ทวีปยุโรป ทวีปแอฟริกากลาง และทวีปอเมริกา อีกสายพันธ์หนึ่ง คือ เอชไอวี 2 ( HIV2 ) พบมากในทวีปแอฟริกา แต่สายพันธุ์เอชไอวี ที่พบมากที่สุดในโลก คือ สายพันธุ์ซี ซี่งสายพันธ์นี้ พบใน ทวีปแอฟริกา ประเทศอินเดีย ประเทศจีน และประเทศพม่า
สำหรับประเทศไทย พบว่ามีผู้ติดเชื้อไวรัสเอชไอวี 2 สายพันธุ์ คือ สายพันธุ์เออี (A/E) และ สายพันธ์บี (B) สายพันธุ์เอชไอวีที่ไม่เคยพบในประเทศไทย คือ สายพันธุ์ซี
การติดต่อโรคเอดส์
สำหรับช่องทางการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี มี 3 ช่องทาง คือ การมีเพศสัมพันธ์ การรับเชื้อโรคทางเลือด และ การถ่ายทอดจากแม่สู่ลูก รายละเอียด ดังนี้
- การมีเพศสัมพันธ์กับผู้มีเชื้อเอชไอวี เป็นสาเหตุหลักของการติดเชื้อเอดส์ จากข้อมูลของกองระบาดวิทยาระบุว่าร้อยละ 83 ของผู้ติดเชื้อเอดส์ ติดเชื้อจากการมีเพศสัมพันธ์
- การรับเชื้อทางเลือด ซึ่งการรับเชื้อโรคพบได้ใน 2 กรณี คือ การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน และ การรับเลือดโดยตรงจากการรับเลือด
- การติดต่อจากแม่สู่ลูก เกิดจากมารดาที่มีเชื้อเอดส์และตั้งครรภ์ ปัจจุบันมีวิธีการป้องกันการแพร่เชื้อเอดส์จากแม่สู่ลูกได้สำเร็จแล้ว โดยการกินยาต้านไวรัสในช่วงตั้งครรภ์
ระยะของการเกิดโรคเอดส์
สำหรับระยะการเกิดโรคเอดส์ มีอาการของโรค 3 ระยะ คือ ระยะไม่แสดงอาการ ระยะมีอาการสัมพันธ์กับโรคเอดส์ และ ระยะโรคเอดส์ รายละเอียด ดังนี้
- ระยะไม่ปรากฏอาการ ในระยะผู้ป่วยที่ติดเชื้อเอดส์ ไม่ปรากฏอาการผิดปกติ ภายนอกดูปรกติแข็งแรง ซึ่งในระยะนี้จะใช้เวลาประมาณ 7 ถึง 8 ปี และในผู้ติดเชื้อบางรายไม่แสดงอาการนานถึง 10 ปี เป็นระยะอันตรายต่อการแพร่เชื้อโรคมากที่สุด เพราะ ผู้ป่วยไม่รู้ว่าตนติดเชื้อโรค
- ระยะมีอาการสัมพันธ์กับโรคเอดส์ เป็นระยะที่เริ่มมีการตรวจพบเลือดบวก และ เห็นอาการผิดปกติของร่างกายชัดเจนมากขึ้น เช่น มีอาการต่อมน้ำเหลืองโต มีเชื้อราในช่องปาก เป็นงูสวัด มีอาการ เช่น มีไข้สูง ท้องเสีย ผิวหนังอักเสบ น้ำหนักลด โดยไม่ทราบสาเหตุของโรค
- ระยะโรคเอดส์ เป็นระยะระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายบกพร่อง เริ่มเกิดอาการติดเชื้อแทรกซ้อน ผู้ป่วยในระยะนี้ มักเสียชีวิตภายใน 2 ปี
อาการของโรคเอดส์
สำหรับอาการที่แสดงให้เห็นในผู้ป่วยโรคเอดส์ มักจะแสดงอาการต่างๆ ดังนี้
- มีอาการปอดอักเสบ
- ระบบความจำสูญเสีย มีอาการซึมเศร้า และ แสดงอาการที่ระบบประสาท
- มีอาการท้องเสียเรื้อรัง
- อ่อนเพลีย และ เหนื่อยง่าย
- มีไข้สูงบ่อยๆ
- เหงื่อออกเวลากลางคืน
- น้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็ว
- มีผื่นขึ้นตามตามผิวหนัง ช่องปาก จมูก และ เปลือกตา
- มีแผลที่ริมฝีปาก อวัยวะเพศ และ ทวารหนัก
- ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอ รักแร้และขาหนีบ บวมโต
การรักษาโรคเอดส์
สำหรับการรักษาโรคเอดส์ในปัจจุบันยังไม่มียารักษาให้หายขาดได้ การรักษาโรคเอดส์ คือ การช่วยชะลอการพัฒนาของเชื้อโรค โดยการกินยาต้านเชื้อไวรัสเอชไอวี หรือ ยาต้านรีโทรไวรัส ( Antiretrovirals: ARVs ) หากผู้ป่วยพบว่าตนติดเชื้อเอดส์เร็ว ก็จะสามารถควบคุมไวรัสได้ดีกว่าพบเชื้อไวรัส เมื่อเข้าสู่ระยะที่สอง
การป้องกันโรคเอดส์
สำหรับการป้องกันโรคเอดส์ ที่ดีที่สุด คือ การไม่รับเชื้อโรคในทุกช่องทางทีเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรค แนวทางการป้องกันโรคเอดส์ มีดังนี้
- ไม่มีเพศสัมพันธืกับคนที่ไม่ใช่คู่นอน
- ไม่มีพฤติกรรมรักร่วมเพศ
- สวมถุงยางอนามัย เมื่อจำเป็นต้องมีเพศสัมพันธ์กับคนที่ไม่ใช้คู่นอน
- ไม่เสพยาเสพติด
- ไม่ใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น
- ระมัดระวังการสัมผัสเลือดของผู้ติดเชื้อเอดส์
โรคเอดส์ ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องจากการติดเชื้อไวรัส HIV ส่วนมากเกิดจากการติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ติดเชื้อเอดส์ต้องทำอย่างไร การรักษาโรคเอดส์ และ การป้องกันโรคมีอะไรบ้าง
