ดอกคำฝอย สมุนไพรจากต้นคำฝอย มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ลักษณะของต้นคำฝอย คุณค่าทางโภชนาการของดอกคำฝอย สรรคุณของคำฝอย เช่น บำรุงเลือด บำรุงหัวใจ โทษของคำฝอย มีอะไรบ้าง
ต้นคำฝอย ( Safflower ) ชื่อวิทยาศาสตร์ของคำฝอย คือ Carthamus tinetorius L. ต้นคำฝอยมีชื่อเรียกอื่นๆ เช่น ดอกคำ คำยอง คำยุง คำหยุม เป็นต้น ต้นคำฝอย มีถิ่นกำเนิดในแถบตะวันออกกลาง ปัจจุบันคำฝอยมีการปลูกอย่างแพร่หลายในประเทศอินเดีย แม็กซิโก เอธิโอเปีย และ สหรัฐอเมริกา ดอกคำฝอยจากประเทศอินเดียนำมาผลิตน้ำมันพืช ส่วนประเทศจีน นิยมนำดอกคำฝอยไปใช้ประโยชน์ทางการรักษาโรค
ดอกคำฝอยในประเทศไทย
ประเทศไทย แหล่งปลูกต้นคำฝอย อยู่ในภาคเหนือ ซึ่งแหล่งผลิตคำฝอยที่สำคัญ คือ อำเภอพร้าว อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ และ อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย ดอกคำฝอยสามารถใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย เช่น ใช้ทำสีผสมอาหาร ให้สีส้ม ทำชา นำมาผสมเนยแข็ง เป็นต้น
ลักษณะของต้นคำฝอย
ต้นคำฝอย เป็นพืชล้มลุก อายุสั้น ทนต่อสะภาพอากาศแห้งแล้ง ซึ่งต้นคำฝอยเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ระดับความสูงต่ำกว่า 1,000 เมตร ชอบดินร่วนปนทราย ที่ระบายน้ำได้ดี ลักษณะของต้นคำฝอย มีดังนี้
- ลำต้นคำฝอย ความสูงประมาณ 40 ถึง 130 เซนติเมตร ลักษณะลำต้นเป็นสัน แตกกิ่งก้านสาขามากมาย
- ใบคำฝอย ลักษณะเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับตามกิ่ง ลักษณะของใบรี ปลายใยแหลม ขอบใบหยักคล้ายฟันเลื่อย
- ดอกคำฝอย ลักษณะดอกเป็นช่อ ออกรวมกัยแออัดแน่นบริเวณปลายยอด กลีบดอกสีเหลือง และ จะเปลี่ยนเป็นสีส้ม มีกลีบดอกแข็งเป็นหนามรองรับช่อดอก
- ผลคำฝอย เจริญเติบดตจากดอกคำฝอย ลักษณะของผลคล้ายรูปไข่ สีขาว ผลเป็นผลแห้ง ภายในผลเมล็ดเป็นรูปสามเหลี่ยม ยาวรี เปลือกเมล็ดแข็ง สีขาว ขนาดเล็ก
คุณค่าทางโภชนาการของคำฝอย
สำหรับการใช้ประโยชน์จากคำฝอย จะใช้ประโยชน์จากเมล็ดและดอก ซึ่งนักโภชนาการได้ทำการศึกษาประโยชน์ของเมล็ดและดอกของคำฝอย ในเมล็ดของคำฝอย มีน้ำมันมากถึงร้อยละ 35 มีสารอาหารต่างๆ ประกอบด้วย โปรตีนร้อยละ 17 กรดโอเลอิกร้อยละ 10 กรดลิโนเลอิก ร้อยละ 60
ดอกคำฝอย ขนาด 100 กรัม มีน้ำมันร้อยละ 0.83 และมีสารอาหารและสารเคมีสำคัญ ประกอบด้วย โปรตีนร้อยละ 5 กากใยอาหารร้อยละ 10.4 ธาตุแคลเซียม 530 มิลลิกรัม ธาตุแมกนีเซียม 287 มิลลิกรัม ธาตุเหล็ก 7.3 มิลลิกรัม สารคาร์ทามีดีน ( carthamidine ) ให้สีเหลือง และ สารคาร์ทามีน ( carthamine ) ให้สีแดง
น้ำมันจากดอกคำฝอย มีสารต่างๆ ประกอบด้วย กรดไขมันไลโนเลอิก กรดโอเลอิก กรดปาลมิติก กรดสเตียริก และ กรดไขมันชนิดอื่นๆ อีกหลายชนิด
สรรพคุณของคำฝอย
สำหรับคำฝอย สามารถนำมาใช้ประโยชน์ด้านการบำรุงร่างกายและรักษาโรค จาก ดอกคำฝอย ทั้งดอกสดและดอกแก่ เกสรดอกคำฝอย และ เมล็ดคำฝอย โดย สรรพคุณของคำฝอย มีรายละเอียด ดังนี้
- เมล็ดของดอกคำฝอย สรรพคุณช่วยขับเสมหะ รักษาโรคผิวหนัง แก้อาการบวม แก้อาการอักเสบ
- เกสรของดอกคำฝอย สรรพคุณช่วยขับประจำเดือน บำรุงโลหิต
- ดอกคำฝอย สรรพคุณช่วยบำรุงโลหิต บำรุงระบบประสาท บำรุงหัวใจ ขับประจำเดือน ลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยป้องกันไขมันอุดตันในเส้นเลือด
- ดอกคำฝอยแก่ นิยมนำมาชงเป็นชา นำกลีบดอกแห้งชงกับน้ำร้อนดื่ม สรรพคุณช่วยบำรุงระบบประสาท บำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ ขับประจำเดือน ลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยป้องกันไขมันอุดตันในเส้นเลือด
โทษของคำฝอย
สำหรับการใช้ประโยชน์จากคำฝอย ต้องใช้ในปริมาณที่เหมาะสม โดยคำข้อแนะนำข้อควรระวัง ในการใช้ประโยชน์จากคำฝอย มีดังนี้
- การรับประทานสมุนไพรจากดอกคำฝอยมากเกินไป อาจทำให้โลหิตจาง ทำให้อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เวียนศีรษะ
- สำหรับสตรีมีครรภ์ ไม่ควรใช้สมุนไพรดอกคำฝอย เพราะ ดอกคำฝอยมีฤทธิ์ช่วยขับประจำเดือน หากรับประทานในปริมาณมากเกินไป อาจทำให้แท้งลูกได้
ดอกคำฝอย สมุนไพรจากต้นคำฝอย มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ลักษณะของต้นคำฝอย คุณค่าทางโภชนาการของดอกคำฝอย สรรคุณของคำฝอย เช่น บำรุงเลือด บำรุงหัวใจ โทษของคำฝอย มีอะไรบ้าง
