โรคประสาท ( Neurosis ) โรคทางจิตเวช ไม่สามารถควบคุมอารมณ์และพฤติกรรมของตนเองได้ ย้ำคิดย้ำทำ ซึมเศร้า วิตกังวล หวาดกลัว วิปริด สาเหตุของโรคและแนวทางการรักษาโรค
โรคประสาท ภาษาอังกฤษ เรีนก Neurosis โรค นี้เป็น โรคเกี่ยวกับระบบประสาท โรคทางจิตประเภทหนึ่ง ซึ่งลักษณะ คือ ขาดความสามารถในการควบคุมอารมณ์และพฤติกรรม โดยสาเหตุอาจจะเกิดจากความวิตกกังวล ไม่สบายใจ จิตใจแปรปรวน อ่อนไหวง่าย มีความขัดแย้งในจิตใจ มีความรู้สึกไม่สบายใจ วิตกกังวล
ซึ่งจะมีอาการแสดงออกตามมา แต่อาการไม่รุนแรงมากเท่า โรคจิต โรคประสาท นี้ ผู้ป่วยนั้นยังสามารถมีจิตนึกคิด ได้ตามเหตุการณ์ปรกติและรู้ตัวเองอยู่เสมอ ผู้ป่วยจะไม่มีอาการประสาทหลอน การเห้นภาพลวงตา อาการหูแว่ว ผู้ป่วยโรคประสาท นี้สามารถใช้ชีวิตได้เหมือนคนปกติทั่วไป สามารถเกิดขึ้นได้กับคนในทุกเพศทุกวัย
หากจะทำความรู้จักกับโรคประสาทอย่างละเอียด มี 5 ประเภท ประกอบด้วย โรคประสาทประเภทวิตกกังวล (Anxiety Neurosis) โรคประสาทประเภทซึมเศร้า (Depressive Neurosis) โรคประสาทประเภทหวาดกลัว (Phobic Neurosis) โรคประสาทประเภทย้ำคิดย้ำทำ (Obscessive Compulsive Neurosis) และ โรคประสาทประเภทบุคลิกวิปลาส (Depersonalization) รายละเอียดของดรคประสาทประเภทต่างๆ มีดังนี้
- โรคประสาทประเภทวิตกกังวล ภาษาอังกฤษ เรียก Anxiety Neurosis ผู้ป่วยจะมีอาการวิตกกังวลในเรื่องใดเรื่องหนึ่งซึ่งมากเกินกว่าปรกติ ในความวิตกกังวลเหล่านี้เกิดจากเรื่องที่ทำให้ผู้ป่วยไม่สบายใจมาก่อน เช่น เรื่องความสูญเสีย และเมื่อเวลาผ่านไป ผู้ป่วยก้ยังคงฝังใจไม่ลืม ซึ่งสิ่งนี้ทำให้เกิดภาวะเครียด ทำให้หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น ไม่ยากรับประทานอาหาร หงุดหงิดง่าย ถึงขี้นเก็บไปฝันและเพ้อ
- โรคประสาทประเภทหวาดกลัว ภาษาอังกฤษ เรียก Phobic Neurosis ผู้ป่วยจะเกิดหวาดกลัว ซึ่งเกิดจากการเจอเหตุการณ์บางอย่างที่ทำให้กลัวสุดขีด เช่น การจมน้ำ การโดนผีหลอก การโดนทำร้าย การโดนกระทำชำเรา เป็นต้น ซึ่งหากเมื่อผู้ป่วยพบกับเหตุการณ์ใกล้เคียง จะมีอาการกลัวมากกว่าปรกติ ลักษณะ คือ หัวใจจะเต้นเร็ว หายใจเร็วรัว เหงื่อออกมาก หวาดระแวง คลื่นไส้ สามารถหายไปเองได้ เมื่อเหตุการณ์ผ่านไป
- โรคประสาทประเภทย้ำคิดย้ำทำ ภาษาอังกฤษ เรียก Obscessive Compulsive Neurosis ผู้ป่วยจะลักษณะของภาวะวิตกกังวล ทำอะไรซ้ำไปซ้ำมา จนกลายเป็นพฤติกรรมที่ปลูกฝังอยู่ในจิตใจ ซึ่งผู้ป่วยจะมีอาการย้ำคิดย้ำทำ โดยผู้ป่วยเองไม่รู้ตัว
- โรคประเภทซึมเศร้า ภาษาอังกฤษ เรียก Depressive Neurosis ผู้ป่วยประเภทนี้จะเกิดความซึมเศร้า ที่ทำให้สภาวะจิตใจของผู้ป่วยแปรปรวน มีความขัดแย้งภายในใจ ซึ่งรวมไปถึงความเสียใจ ความสูญเสีย ผู้ป่วยจะมีความคิดถึงเรื่องที่ทำให้เสียใจอยู่เป็นประจำ อาการของผู้ป่วยจะมีอาการเหม่อลอย ซึมเศร้า ชอบเก็บตัว ตอบสนองต่อสิ่งเร้าช้า ไม่ยากรับประทานอาหาร นอนไม่หลับ ท้องผูก เป็นต้น
- โรคประสาทประเภทบุคลิกวิปลาส ภาษาอังกฤษ เรียก Depersonalization มักจะเกิดจากอาการวิตกจริต ผู้ป่วยจะแสดงออกเหมือนไม่ใช่ตัวเอง ซึ่งเป็นโรคประสาทที่เกิดกับการครุ่นคิดเกี่ยวกับพฤติกรรมของตนเอง
สาเหตุของการเกิดโรคประสาท
สามารถแยกออกได้ 5 สาเหตุหลักๆ ประกอบด้วย พันธุกรรมและร่างกาย การใช้ชีวิตทางสังคม ความผิดปรกติทางเคมีในร่างกายบางอย่าง การเสพยาเสพติด และการเสื่อมของระบบร่างกายจากอายุ ซึ่งรายละเอียดของสาเหตุประเภทต่างๆ มีดังนี้
- สาเหตุของโรคระสาทจากพันธุกรรมและร่างกาย ผู้ป่วยจะมีลักษณะท้อแท้ รู้สึกเป็นปมด้อย เนื่องจากการพิการ การสูญเสียอวัยวะ
- สาเหตุของโรคประสาทจากการใช้ชีวิตทางสังคม ซึ่งเป็นลักษณะการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ทำให้ผู้ป่วยปรับตัวไม่ทัน เช่น ความยากจน การหย่าร้าง การตกงาน เป็นต้น ซึ่งผู้ป่วยจะแสดงออกทางความเครียด ความวิตกกังวล ทำให้เกิดภาวะทางประสาทตามมา
- สาเหตุของโรคประสาทจากชีวะเคมี ซึ่งเกิดจากการหลั่งสารเคมีบางอย่าง ที่ทำให้ระบบประสาทของร่างกายทำงานผิดปรกติ ส่งผลให้การทำงานของระบบประสาท สมอง แสดงออกมาทางพฤติกรรมที่ผิดปรกติ
- สาเหตุของโรคประสาทจากการเสพยาเสพติด ยาเสพติดทำลายระบบประสาท หากมีการเสพยาเสพติดมาก เกิดไปและเป็นเวลานาน ระบบประสาทจะถูกทำลาย จนแสดงออกมาทางพฤติกรรมต่างๆ ของโรคประสาท
- สาเหตุของโรคประสาทจากอายุ เมื่ออายุสูงขึ้น ก็เกิดภาวะอ่อนแอ รู้สึกเหมือนถูกทอดทิ้ง
อาการของผู้ป่วยโรคประสาท
ซึ่งลักษณะเด่นของผู้ป่วยจะวิตกกังวลเป็นพิเศษ และมีอาการอื่น ดังนี้
- ผู้ป่วยวิตกกังวล และเครียด มากกว่าปรกติ
- หัวใจเต้นเร็ว แรง และใจสั่น ซึ่งอาการแน่นหน้าอก คลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย และปัสสาวะบ่อยจะตามมา
- เกิดการควบคุมกล้ามเนื้อได้ไม่ดี เช่น เกร็ง มือสั่น กล้ามเนื้อกระตุก เป็นต้น
- จะมีความกลัวในสิ่งที่ยังไม่เกิดขึ้น มีอาการย้ำคิด ย้ำทำ คิดวนไปวนมา และมักคิดในแง่ร้าย
- จะซึมเศร้า มีอาการเหม่อลอย
- ตกใจง่าย หากมีเสียงดังมากระทบ จะตกใจมากกว่าปรกติ
การรักษาโรคประสาท
ในการรักษาผู้ป่วยอาการโรคประสาท นั้น การรักษาจะเน้นที่การปรับกระบวนการคิด ซึ่งส่งผลให้พฤติกรรมเปลี่ยนเป็นหลัก และการรักษาทางการแพทย์ มีรายละเอียด ดังนี้
- การใช้ยา ซึ่งลักษณะยาที่ให้ จะเป็นยา ประเภทยาคลายเครียด ยานอนหลับ ยาบำรุงประสาท เป็นต้น
- การรักษาโดยจิตบำบัด ซึ่งเป็นการทำกิจกรรม การพูดคุยกับผู้ป่วย เพื่อปรับกระบวนการคิด ทำให้ผู้ป่วยเกิดความเข้าใจตนเอง สังคม และยอมรับความเป็นจริง ที่เกิดขึ้น
- การทำพฤติกรรมบำบัด เป็นวิธีที่ทำควบคู่กับการทำจิตบำบัด เพื่อให้ผู้ป่วยรู้จักกับการจัดการกับความเครียดของตัวเอง เพื่อลดความเครียด และอาการที่ทำให้เกิดการวิตกกังวล
- การเปลี่ยนแปลงบรรยากาศ เช่น การท่องเที่ยว การนั้งฟังธรรมะ และการนั่งสมาธิ เป้นต้น จะช่วยให้เกิดการผ่อนคลาย
การป้องกันโรคประสาท
สามารถป้องกันได้หลายวิธี โดยรายละเอียด มีดังนี้
- การป้องกันสำหรับคนช่วงเด็ก ปัจจัยที่สำคัญคือ การเลี้ยงดู การอบรบ สั่งสอน ให้เด็กเต็บโตขึ้นมา ให้แข็งแรงทั้งร่างกายและจิตใจ ได้รับความรัก ความอบอุ่นอย่างเหมาะสม
- การป้องกับสำหรับคนวัยผู้ใหญ่ จำเป็นต้องเรียนรู้เรื่องคนรอบข้าง ซึ่งต้องทำความรุ้จักและทำความเข้าใจคนรอบข้าง เพื่อจะได้เข็มแข็งเมื่อต้องเผชิญกับสถานการณ์ที่ทำให้กระทบกระเทือนจิตใจ จะได้ยอมรับและผ่านไปได้อย่างเข้มแข็ง
- รู้จักการให้อภัย การรู้จักให้อภัยในสิ่งที่ผิดพลาด จะทำให้เกิดความสบายใจและไม่จดจำสิ่งที่ทำให้กระทบกระเทือนต่อจิตใจ
- การออกกำลังกายและการดูแลสุขภาพของตนเองอย่างเหมาะสม
สมุนไพรที่ช่วยผ่อนคลายและช่วยให้นอนหลับสบาย สามารถช่วยบรรเทาอาการความเครียดของผู้ป่วยโรคประสาท การนอนหลับ จะช่วยให้ร่างกายและจิตใจได้ผ่อนคลายได้ สมุนไพรช่วยคลายเครียด และช่วยนอนหลับ มีดังนี้
 คาเคา |
 ตังกุย |
 สมอไทย |
 เก๋ากี้ โกจิเบอร์รี่ |
 มะขามป้อม |
 ผักชี |
โรคประสาท ( Neurosis ) คือ โรคเกี่ยวกับระบบประสาท โรคทางจิตประเภทหนึ่ง ทำให้ไม่สามารถควบคุมอารมณ์และพฤติกรรมได้ ย้ำคิดย้ำทำ ซึมเศร้า วิตกังวล หวาดกลัว วิปริด เกิดจากความวิตกกังวล ไม่สบายใจ จิตใจแปรปรวน อ่อนไหวง่าย มีความขัดแย้งในจิตใจ มีความรู้สึกไม่สบายใจ วิตกกังวล เป็นเวลานาน สาเหตุเกิดจากอะไร โรคจิตประเภทหนึ่ง ลักษณะอาการโรคประสาท
ผักไชยา
