โรคตับ ( Liver disease ) คือ ความผิดปรกติจากการทำงานของตับ สาเหตุสำคัญมาจากการดื่มสุราและการติดเชื้อโรค ลักษณะอาการ การรักษาและแนวทางป้องกันโรคทำอย่างไร
ตับเป็นอวัยวะของร่างกายที่มีความสำคัญ อยู่บริเวณใต้ชายโครงด้านขวา มีหน้าที่ในการผลิตน้ำดี เพื่อไปย่อยไขมัน และกำจัดสารพิษในร่างกาย พบว่าสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดโรคที่ตับ คือ การดื่มแอลกอฮอล์ และติดเชื้อโรค โดยข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขรายงานว่าประชากรไทยเสียชีวิตจากโรคมะเร็งตับสูงที่สุดในโลก
โรคตับเกิดจากการผิดปรกติของตับจากการได้รับบาดเจ็บ การเกิดแผลที่ตับจนทำให้เป็นพังผืด ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของตับ ตั้งแต่การผลิตโปรตีน การจัดการกับสารพิษในร่างกาย การไหลเวียนของเลือด ทำให้ระบบการทำงานของร่างกายแปรปรวน
สัณณานเตือนการเกิดโรคตับ
- มีอาการอ่อนเพลียและนอนไม่หลับ
- เกิดความผิดปรกติของประจำเดือน เช่น ประจำเดือนมาไม่ปกติ
- มีอาการคันตามผิวหนัง
- ตัวเหลือง ตาเหลือง คล้ายกับคนเป็นโรคดีซ่าน
- มีอาการบวมบริเวณหลังเท้า แขน ขา และหน้าท้อง
- หากเกิดแผลมีเลือดออกมากผิดปรกติ
- อาเจียนเป็นเลือด
- เจ็บป่วยง่าย
- ปวดบริเวณชายโครง
- ริมฝีปากมีสีคล้ำผิดปกติ
รวมโรคเกี่ยวกับตับ ซึ่งกล่าวถึงสาเหตุของการเกิดโรค ลักษณะของอาการ แนวทางการรักษาและการป้องกันโรค มีดังนี้
โรคตับ ( Liver disease ) คือ โรคที่เกิดจากตับทำงานผิดปกติ ซึ่งตับทำหน้าที่สะสมน้ำตาลในร่างกาย สร้างน้ำย่อยอาหาร สร้างฮอร์โมน ช่วยสร้างเกล็ดเลือดของไขกระดูก สร้างสารช่วยการแข็งตัวของเลือด และกำจัดของเสียต่างๆออกจากร่างกาย โรคตับสามารถเกิดได้คนทุกเพศ ทุกวัย และทุกอายุ การเกิดตัวเหลือง เป็นอาการเบื้องต้นของปัญหาเกี่ยวกับโรคตับ ซึ่งสาเหตุของโรคตับต่างๆ โรคตับที่พบบ่อย คือ โรคตับอักเสบ โรคตับแข็ง โรคไวรัสตับอักเสบ โรคไขมันพอกตับ การติดเชื้อไวรัสที่ตับ รวมถึงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
สาเหตุของการเกิดโรคตับ
ปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดโรคตับ คือ การดื่มสุรา และการติดเชื้อไวรัสที่ตับ นอกจากนั้น โรคอื่นๆที่มีผลกับตับ เช่น โรคอ้วน โรคไขมันในเลือดสูง และโรคเบาหวาน ติดเชื้อแบททีเรีย มีพยาธิเข้าสู่ร่างกาย ร่างกายได้รับสารพิษ การใช้ยาบางชนิด มีเนื้อร้าย เนื้องอกหรือมะเร็ง
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคตับ
ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคตับ เกิดจากปัจจัยต่างๆทั้งปัจจัยภายนอก คือ ปัจจัยเกิดจากพฤติกรรมการบริโภค ที่ไม่ถูกต้อง ทำให้เกิดผลเสียต่อตับ และปัจจัยภายในคือ ความผิดปรกติของตับหรืออวัยวะอื่นๆที่ส่งผลต่อการทำงานของตับปัจจัยเสี่ยงต่างๆได้แยกเป็นข้อๆ ให้ดูง่าย มีรายละเอียด ดังนี้
- การดื่มสุรา เนื่องจากสุราทำให้ตับทางงานหนัก เมื่อตับทำงานหนัก อาจทำให้ตับทำงานได้น้อยลง และเมื่อประสิทธิภาพการทำงานของตับน้อยลง ของเสียจะเกิดการสะสมในร่างกายมากขึ้น
- การเกิดโรคอื่นๆ ที่ส่งผลต่อการทำงานของตับ เช่น โรคไขมันในเลือดสูง โรคเบาหวาน โรคอ้วน โรคหัวใจ และโรคมะเร็ง
- การได้รับสารพิษเข้าสู่ร่างกาย เมื่อสารพิษเข้าสู่ร่างกาย ตับจึงทำงานหนัก หากตับขับสารพิษไม่ทันก็ส่งผลต่อการสะสมของสารพิษในร่างกาย
- การติดเชื้อโรคและเชื้อโรคเข้าสู้กระแสเลือด
- การรับประทานอาหารที่ไม่สะอาด ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อ
- การกินยาบางชนิด ที่มีผลต่อการทำงานของตับ
อาการของโรคเกี่ยวกับตับ
อาการของโรคตับ มีอาการหลากหลาย ซึ่งขึ้นอยู่กับสาเหตุของการเป็นโรค โดยอาการหลักๆของโรคตับ คือ เจ็บชายโครงขวา ปวดท้องด้านขวาตอนบน คลื่นไส้ อาเจียน ร่างกายอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย
ตัวเหลือง ตาเหลือง ปัสสาวะสีเหลืองเข้ม อุจจาระสีซีด มีน้ำในท้องมาก เท้าบวม มือสั่น เท้าสั่น มีอาการกระตุก
การตรวจวินิจฉัยโรคเกี่ยวกับตับ
การวินิจแัยโรคเกี่ยวกับตับ สามารถทำได้โดยการตรวจเลือด เพื่อดูค่าเอนไซม์ของตับ การทำอัลตราซาวน์เพื่อตรวจสภาพตับ ส่องกล้องตรวจทางเดินน้ำดีในตับ รวมถึงการตัดชิ้นเนื้อตับ ไปตรวจทางพยาธิวิทยา เป็นต้น
การรักษาโรคเกี่ยวกับตับ
การรักษาโรคตับให้ได้ประสิทธิภาพ จำเป้นต้องทราบสาเหตุของโรคอย่างชัดเจน และรักษาสาเหตุของโรค จะช่วยให้หายขาดได้ การรักษาโรคเกี่ยวกับตับ รักษาอยู่ 2 ลักษณะ คือ รักษาสาเหตุของโรค และ การรักษาด้วยการประคับประครองตามอาการ
การรักษาตามสาเหตุของโรค เช่น หากติดเชื้อโรค ให้ใช้ยาปฏิชีวนะรักษาโรค หากมีชิ้นเนื้อผิดปรกติก็ทำการผ่าตัดออก การเลิกดื่มสุรา การเสพสารเสพติด การหลีกเลี่ยงการรับสารพิษทุกอย่าง
การรักษาประคับประคองตามอาการของโรค เช่น การให้ยาแก้ปวด ยาแก้คลื่นไส้ อาเจียน การให้สารอาหารทางหลอดเลือดดำ เป็นต้น
การดูแลผู้ป่วยโรคเกี่ยวกับตับ
หลักการดูแลผู้ป่วยโรคตับ คือ การดูแลตัวเอง การลดเหตุปัจจัยที่ทำให้มีผลกระทบต่อการทำงานของตับทั้งทางตรงและทางอ้อม โดยรายละเอียด ดังนี้
- ต้องปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ อย่างเคร้งครัด ทานยาให้ครบถ้วน ตามกำหนดเวลา
- เลิกการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- ไม่ซื้อยามากินเอง
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ดื่มน้ำสะอาด และเพียงพอต่อความต้องการน้ำของร่างกาย
- กินอาหารให้ครบ 5 หมู่
- หลีกเลี่ยงการรับสารพิษทุกชนิด
การป้องกันการเกิดโรคเกี่ยวกับตับ
การป้องกันการเกิดโรคเกี่ยวกับตับ ให้หยุดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การรักษาสุขอนามัยพื้นฐาน เพื่อลดโอกาสติดเชื้อโรค ไม่ใช้สารเสพติดทุกชนิด ควบคุมการเกิดโรคที่มีผลต่อตับ เช่น โรคอ้วน โรคเบาหวาน และโรคไขมันในเลือดสูง เป็นต้น
โรคตับ ( Liver disease ) คือ ความผิดปรกติของตับ โรคเกี่ยวกับตับ ระบบการทำงานของตับผิดปรกติ สาเหตุสำคัญของโรคตับ คือ จากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และจากการติดเชื้อไวรัสตับ
