ภาวะหลอดเลือดดำส่วนลึกอักเสบจนเกิดลิ่มเลือดอุดตัน โรคอันตรายถึงชีวิต เกิดจากการนั่งนานๆ อาการบวมที่เท้า เห็นเส้นเลือดโปงพอง ปวดกล้ามเนื้อ เป็นตะคริวที่น่อง

โรคชั้นประหยัด ( Deep vein thrombosis ) คือ ภาวะหลอดเลือดดำส่วนลึกอักเสบ เกิดลิ่มเลือดอุดตัน ปอดและหัวใจ อันตรายถึงชีวิต โรคนี้เกิดกับคนนั่งนานๆ ไม่ค่อยได้ขยับตัว อาการของโรค บวมที่เท้า เห็นเส้นเลือดโปงพอง ปวดกล้ามเนื้อ เป็นตะคริวที่น่อง และ ปวดที่กระดูกข้อเท้า พบในคนที่เดินทางเครื่องบินชั้นประหยัดบ่อย โรคเส้นเลือดดำส่วนลึกอุดตัน

แต่จริงๆแล้วโรคนี้ คือ โรคเส้นเลือดดำส่วนลึกอุดตัน เป็นภาวะเสี่ยงของคนที่นั่งนานๆ โดยไม่ได้ขยับตัว อย่างชาวออฟฟิตทั้งหลาย อาการเบื้องต้น ที่พบ คือ มีอาการปวด และเป็นตะคริวที่น่อง เท้าบวม ในบางราย เส้นเลือดแดงโป่งพอง เหงื่อออกมาก หนาวสั่น และปวดมากที่กระดูกข้อเท้า

ทำความรู้จักกับ เส้นหลอดเลือดดำส่วนลึก คือ เส้นเลือดดำที่นำเลือดที่ใช้แล้วส่งกลับสู่หัวใจ โดยหลอดเลือดดำ มี 2 ชนิด คือ หลอดเลือดดำที่ผิว(superficial vein) เราสามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ และ หลอดเลือดดำส่วนลึก(deep vein) ซึ่งหลอดเลือดชนิดนี้จะอยู่ในกล้ามเนื้อ ไม่สามารถมองเห็นได้ หากหลอดเลือดดำคั่งก็จำทำให้เลือดดำหยุดไหลเวียน และแข็งตัวได้ ซึ่งส่งผลอันตรายถึงชีวิตได้

สาเหตุที่ทำให้หลอดเลือดดำอุดตั้น คือ

1. อุบัติเหตุเกี่ยวกับกระดูกหัก หรือการกระแทกกล้ามเนื้อ หรือการผ่าตัด
2. ภาวะเลือดแข็งตัวง่าย
3. การนั้งเป็นเวลานานโดยไม่ได้ขยับตัว

อาการของผู้ป่วยโรคชั้นประหยัด

สำหรับ อาการของผู้ป่วยโรคชั้นประหยัด หรือ โรคหลอดเลือดดำส่วนลึกอุดตัน คือ จะมีอาการบวมที่เท้า จะเห็นว่ามีเส้นเลือดโปงพอง ปวดกล้ามเนื้อ และเป็นตะคริวที่น่อง และจะปวดมากที่กระดูกข้อเท้า หากมีอาการหอบเหนื่อยด้วยให้รีบนำตัวส่งแพทย์โดยด่วน เนื่องจากลิ่มเลือดอาจไปอุดตันที่ปอด และอาจหลุดไปอุดเส้นเลือดในอวัยวะอื่นๆได้ เช่น หัวใจ และสมอง เป็นต้น

การตรวจโรคชั้นประหยัด หรือ หลอดเลือดดำส่วนลึกอุดตัน สามารถทำได้โดย

1. สังเกตุอาหาร เช่น บวมเท้าข้างเดียว เจ็บบริเวณน่อง เวลาเยียดขาตรงปลายเท้ากระดกเข้าหาตัว เส้นเลือดดำโป่งและมีสีคล้ำ มีไข้ต่ำๆ
2. การฉีดสารเข้าเส้นเลือดเพื่อดูว่ามีอาการลิ่มเลือดอุดตันหรือไม่
3. ทำการแสกน MRI วิธีนี้มีค่าใช้จ่ายสูง แต่ไม่เจ็บและให้ผลวินิจฉัยโรคที่แม่นยำ

การรักษาโรคชั้นประหยัด สามารถทำได้โดย การให้ยา heparin หรือยา low molecular weight heparin และหลังจากนั้นให้ยา warfarin เพื่อป้องกันลิ่มเลือดอีก 3 เดือน

การป้องกันหลอดเลือดดำส่วนลึกอุดตัน สามารถทำได้โดย

1. ไม่นั่งเป็นเวลานานๆ โดยไม่ขยับตัว หรือลุกขึ้นจากที่นั่ง
2. ทำการเกร็งกล้ามน่อง เพื่อลดการกดรัดของหลอดเลือด
3. ไม่สวมเสื้อคับหรือรัด เกินไป เพราะจะทำให้เลือดไม่ไหลเวียน
4. ดื่มน้ำให้เพียงพอ
5. ในระหว่างเดินทางไกลไม่ควรดื่มสุรา เนื่องจากอาจทำให้หลับเพลิน จนทำให้กำทับที่หลอดเลือดดำโดยไม่รู้ตัว

โรคดีวีที เป็นปัญหาที่สายการบินระหว่างประเทศมักมองข้ามซึ่งเฉพาะในอังกฤษมีกรณีผู้ประสบโรคนี้จากการนั่งเครื่องบินานๆแล้วถึง 30,000 ราย ทั้งนี้ สายการบินต่างๆ ควรจะแจ้งคำเตือนแก่ผู้โดยสารลงบนตั๋วเครื่องบิน เพื่อเป็นการป้องกัน ปัจจุบันอัตราผู้ป่วยโรคดีวีทีเพิ่มมากขึ้น ทั้งนี้วงการแพทย์ได้พยายามหาทางแก้ปัญหานี้โดยได้แนะนำผู้ที่จะโดยสารเครื่องบินให้ดื่มน้ำมากๆ และให้เคลื่อนไหวร่างกายบ้างขณะอยู่บนเครื่องในอังกฤษนั้นแพทย์อาจแนะนำยา “Airogym” ให้เป็นพิเศษเพื่อป้องกันอาการเลือดเป็นลิ่มนอกจากยาเม็ดดังกล่าวแล้ว ยังมีอีกหลายทางเลือกสำหรับผูที่ไม่อยากมีอาการโรคชั้นประหยัด คือการสวมถุงเทาชนิดพิเศษที่เรียกว่า “Elastic Socks” ขณะอยู่บนเครื่องบิน ปัจจุบันสายการบินบางแห่งได้เริ่มจากถุงเท้าอีลาสติกให้แก่ผู้โยสารแล้ว ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ของอังกฤษได้ทำการทดสอบถุงเท้าชนิดนี้และบอกว่าผู้โดยสารที่ไม่ใส่ถุงเท้านี้จะมีอาการเลือดเป็นลิ่ม นอกจากดังกล่าวแล้วคุณหมอบางคนยังแนะนำให้ผู้โดยสารกินยาแอสไพรินก่อนขึ้นเครื่อง เพราะยาแอสไพรินสามารถทำให้เลือดจางลงและป้องกันเลือดเป็นลิ่มๆได้

สมุนไพรที่มีสรรพคุณบำรุงเลือด อาจช่วยป้องกันโรคต่างๆที่เกี่ยวกับเลือดได้ เราจึงของนำเสนอความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ สมุนไพรบำรุงเลือด มาเสนอให้เพื่อน มีดังนี้

ยางนา	ถั่วเขียว
หญ้าปักกิ่ง	อะโวคาโด
สมอไทย	ตรีผลา