6Q คืออะไร ดัชนีชีวัดความสามารถของคน มี IQ EQ MQ AQ SQ และ VQ ดัชนีชี้วัดความฉลาด ทั้ง 6 เป็นอย่างไร การเลี้ยงลูกให้มีความฉลาดครบทั้ง 6 ประเภททำอย่างไร
6Q คืออะไร คือดัชนีชีวัดความสามารถของคน ซึ่ง 6Q นี้ ประกอบด้วย IQ(Intelligence Quotient) EQ(Emotional Intelligence Quotient) MQ(Moral Intelligence Quotient) AQ(Adversity Quotient /Advancement Quotient) SQ(Spiritual Intelligence Quotient) และ VQ (Values Intelligence Quotient) เรามาทำความรู้จักกับดัชนีชี้วัดความฉลาดทั้ง 5 ประเภท ว่าเป็นอย่างไร และการปรับการเลี้ยงลูกให้มีความฉลาดครบทั้ง 6 ประเภท ทำอย่างไร
IQ (Intelligence Quotient)
ไอคิว คือ ดัชนีตัวเลขที่บ่งบอกถึงความฉลาดในการเรียนรู้ของคน สำหรับ ไอคิว(IQ) ถูกคิดค้นโดยนักวิทยาศาสตร์ ชาวสหราชอาณาจักร ชื่อ เซอร์ฟรานซิส กาลตัน โดยได้ศึกษาเกี่ยวกับความสามารถของมนุษย์กับพันธุกรรม
การวัดไอคิว นั้นเดิมทีการหาค่าไอคิว จากการทำข้อสอบวัดไอคิว หารด้วยอายุของผู้ทำข้อสอบ และคูณด้วย100 ซึ่งค่าไอคิวของเด็กและผู้ใหญ่ที่มีอายุที่แตกต่างกันย่อมนำมาเปรียบเทียบกันไม่ได้ การคำนวนและการเปรียบเทียบไอคิบของคนจะใช้เปรียบเทียบสำหรับคนอายุเท่ากัน เรามาดูความหมายของระดับไอคิว
| ระดับคะแนน | ความหมาย |
| 40-54 | มีปัญหาด้านสมองสูง |
| 55-69 | มีปัญหาด้านสมอง |
| 70-84 | ต่ำกว่ามาตราฐาน |
| 85-114 | มาตราฐาน |
| 115-129 | สูงกว่ามาตราฐาน |
| 130-144 | มีพรสวรรค์ |
| 145 ขึ้นไป | อัจฉริยะ |
EQ (Emotional Intelligence Quotient)
อีคิว คือ ความฉลาดด้านอารมณ์ สำหรับอีคิว นี้ถูกคิดค้นโดยนักจิตวิทยาชาวอิสราเอล ในปี คศ 1985 ชื่อว่า ราเวน บาออน (Reuven Bar-on) ซึ่งการประสบความสำเร็จในชีวิตนั้น ไอคิวไม่ใช่ตัวบ่งบอกว่าเป็นสิ่งที่ยืนยันความสำเร็จ แต่การควบคุมอารมณ์ ความฉลาดทางอารมณ์ การมีความคิดความอ่านเป็นผู้ใหญ่ เป็นตัวบ่งบอกถึงความสำเร็จ โดยมีตัวอย่างให้เห็นจากผู้ที่ประสบความสำเร็จในสังคม อีคิว(Emotional Intelligence Quotient) ได้รับความสนใจอย่างมากมายในปี คศ 1995 เมื่อมีนาย Daniel Goleman เขียนหนังสือเรื่อง Emotional Intelligence : Why It Can Matter More than IQ. องค์ประกอบของความฉลาดทางอารมณ์ มี 5 องค์ประกอบ คือ
- การรู้จักตนเอง(Self-awareness) การรู้จักตนเองทำให้เราเข้าใจพฤติกรรมของเรา และเข้าใจผู้อื่น การรู้ตัวเมื่อเกิดอารมณ์ในทางลบ และการปรับเปลี่ยนอารมณ์ ใสถานการณ์ต่างๆ
- การควบคุมอารมณ์(Personal accountability) การควบคุมอารมณ์ เป็นการบริหารจัดการอารมณ์ เป็นการมีสติรับรู้ต่อการถูกกระทบกระเทือนทางอารมณ์ ทำให้ปัญหาต่างๆไม่แย่ลงไปจากปัจจุบัน
- มุมมองในทางที่ดี(Positively self-motivated Powerful impetus : Honesty and integrity) เป็นการจัดการกับปัญหาต่างๆ ที่ถูกกระทบกระเทือนทางจิตใจต้องมีคุณธรรมทางด้านดี เป็นตัวช่วยขับเคลื่อนความคิด เช่น ความซื่อสัตย์ ความรัก ความเอื้ออาทร ความเคารพ การให้อภัย อารมณ์ขัน เป็นต้น ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะช่วยให้ปัญหาสามารถคลี่คลายไปในทางที่ดีได้
- ความเห็นอกเห็นใจ(Empathy and sensitivity) ความเห็นอกเห็นใจ เป็นการรักษาความสัมพันธ์ของการอยู่ร่วมกันในสังคม ความเอื้ออาทรต่อผู้อื่นจะช่วยให้การประณีประนอม เมื่อเกิดความขัดแย้งได้
- ความสามารถในการรักษาความสัมพันธ์(Capacity to develop and sustain relationships) การรักษาสัมพันธ์กับผู้อื่น จะสร้างความไว้วางใจ การสร้างความเชื่อใจ จะช่วยเปลี่ยนความหงุดหงิดรำคาญใจให้เป็นแรงบันดาลใจ ช่วยแก้ปัญหาต่างๆได้
MQ (Moral Intelligence Quotient)
เอ็มคิว คือ ความฉลาดทางด้านศีลธรรม การมีศีลธรรมเมื่อเกิดปัญหาขึ้น การแก้ปัญหาจะถูกผลักดันไปในทางด้านดี เอ็มคิวนั้น จะรวมถึง ความรู้สึกผิดชอบชั่วดี และการความเคารพต่อความรับผิดชอบของตนต่อสังคมและมนุษยชาติ เอ็มคิว นั้นประกอบจะช่วยให้มนุษยชาติเป็นสุข คนที่มีเอ็มคิวสูง จะมีลักษณะ ดังนี้
- การควบคุมตนเอง ให้ไม่กระทำความผิด เช่น การรับสินบน การคอรัปชั่น เป็นต้น
- การมีจิตใจดี คิดดี ปราถนาดี ต่อคนรอบข้าง มีความดีนี้เป็นรากฐานของคนดี
- การมีวาจาดี คำพูดสุภาพ และให้เกียรติคนรอบข้างทำให้ขัดเกลาให้เป็นคนดีได้
AQ (Adversity Quotient)
เอคิว คือ ความฉลาดทางร่างกาย จิตใจและทางกำลังใจ คนดี คนเก่ง จะประสบความสำเร็จได้นั้น ต้องมีจิตใจ และกำลังใจที่แข็งแกรง เนื่องจากความเป็นจริงของชีวิต การเปลี่ยนแปรงสามารถเกิดขึ้นได้โดยไม่สามารถคาดการณ์ได้ล่วงหน้า หากไม่มีกำลังใจที่ดีแล้ว อาจไม่สามารถรับความปลี่ยนแปลงได้ ดัชนีชี้วัดความสำเร็จของชีวิตไม่ใช่ไอคิวหรืออีคิว แต่เป็นเอคิว คือ ความสามารถในการเปลี่ยนวิกฤตให้เป็นโอกาส คนที่ประสบความสำเร็จในชีวิต คือ คนที่ไม่พ่ายแพ้ต่ออุปสรรค และสามารถนำปัญหาและอุปสรรค์กลับทำประโยชน์ได้
SQ (Spiritual Intelligence Quotient)
เอสคิว คือ ความฉลาดในการแก้ปัญหาเกี่ยวกับความหมายและค่านิยม เป็นมิติใหม่ของดัชนีชี้วัดความฉลาด คือ คนที่มีความฉลาดในการแก้ปัญหาเกี่ยวกับความหมายและค่านิยม สามารถตั้งเป้าหมายในชีวิตและการปกป้องตัวเองจากค่านิยมในสังคม และหลุดพ้นจนประสบความสำเร็จในชีวิตได้ ลักษณะของผู้ที่มีเอสคิว มีดังนี้
- รู้จักการอลุ่มอล่วย
- รู้จักตนเอง
- มีความสามารถในการยอมรับกับความทุกข์
- มีแรงบันดาลใจที่ดี
- มีความสามารถในการมองภาพรวม
- มีความปรารถนาที่จะให้เกิดผลเสียน้อยที่สุด
- มีความสามารถในการทำงานย้อนกระแส คือ การทำในสิ่งที่แตกต่างจากค่านิยมในสังคมนั้นๆ
VQ (Values Intelligence Quotient)
วีคิว คือ ความสามารถในการเข้าใจองค์ประกอบที่จำเป็น ความเข้าใจใน คน วัฒนธรรม ศาสนา สังคม เชื้อชาติ และระบบค่านิยมสากล การใช้ชีวิตอย่างเข้าใจคนรอบข้าง และความเป็นไปในสังคมทำให้ เราสามารถประสบความสำเร็จในชีวิตได้
การเลี้ยงลูกให้มีความฉลาดใน 6Q
สำหรับเทคนิคการเลี้ยงลูกให้ได้ครบในดัชนีชี้วัดความสำเร็จในชีวิตให้ครบทุกด้านนั้น เป็นเรื่องที่ยาก เนื่องจากปัญจัยต่างๆ ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม แต่สำหรับสิ่งที่ผู้เขียนสามารถแนะนำได้ คือ การปรับเอาคำสอนทางพระพุธศาสนามาใช้ สอนลูก ร่วมกับความรัก ความอบอุ่นจากครอบครัว เป็นสิ่งที่ช่วยสร้างให้คนประสบความสำเร็จอย่างมีความสุข
