บอระเพ็ด ( Heart leaved moonseed ) พืชรสขม สมุนไพร นิยมทำยารักษาโรค สรรพคุณช่วยลดไข้ บำรุงกำลัง บำรุงเลือด ช่วยเจริญอาหาร เป็นยาอายุวัฒนะ ขับพยาธิบำรุงผิวพรรณ
บอระเพ็ด ( Heart leaved moonseed ) ชื่อวิทยาศาสตร์ของบอระเพ็ด คือ Tinospora crispa (L.) Miers ex Hook.f.& Thomso ชื่ออื่นของบอระเพ็ด เช่น ตัวเจตมูลยาน เถาหัวด้วน หางหนู จุ่งจิง เครือเขาฮอ เจตมูลหนาม เป็นต้น
ต้นบอระเพ็ด ถือไม้เลื้อย ซึ่งจะพบเห็นต้นบอระเพ็ด พันตามต้นไม้ เถาของบอระเพ็ดมีลัษณะกลมใหญ่เป็นปุ่ม มีสีเทาอมดำ รสขมจัด ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกัน ลักษณะใบเหมือนรูปหัวใจ ขอบใบเรียบ สีเขียว ดอกจะออกตามซอกใบ สีเขียวอมเหลือง ขนาดเล็ก ผลเป็นทรงกลม สีเหลือง
สรรพคุณของบอระเพ็ด
สามารถใช้ประโยชน์ได้ทั้ง ราก ลำต้น ใบ ดอก และผล รายละเอียด ดังนี้
- รากของบอระเพ็ด ใช้ลดไข้ ดับพิษร้อน และ ช่วยเจริญอาหาร
- ลำต้นของบอระเพ็ด ใช้ลดไข้ บำรุงกำลัง บำรุงธาตุขัน บำรุงเลือด แก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยเจริญอาหาร เป็นยาอายุวัฒนะ
- ใบของบอระเพ็ด ใช้แก้ไข้ ขับพยาธิ แก้ปวดฝี บำรุงธาตุ ลดความร้อนในร่างกาย บำรุงผิวพรรณ รักษาโรคผิวหนัง รักษาผดผื่นคัน บำรุงเส้นเสียง ใช้รักษาเลือดคั่งในสมอง เป็นยาอายุวัฒนะ
- ดอกของบอระเพ็ด ใช้ฆ่าพยาธิในท้อง ในฟัน ในหู
- ผลของบอระเพ็ด ใช้ขับเสมหะ ลดไข้
เมื่อพูดถึงสมุนไพรที่มีรสขมนั้นนับได้ว่า บอระเพ็ดเป็นหนึ่งในสมุนไพรที่มีรสขม โดยอาจจะเรียกได้ว่ามีรสชาติที่ขมที่สุดเลยก็ว่าได้ ซึ่งรสชาติที่ขมของบอระเพ็ดนั้นมีสรรพคุณเหลือหลายที่มีบอระเพ็ด สมุนไพร รสขม ที่ใช้เป็นอายุวัฒนะ ผมหงอกแก้ด้วยบอระเพ็ดะโยชน์ต่อร่างกายและมีสรรพคุณทางยาที่มากล้น จนมีคำกล่าวว่าหวานเป็นลมขมเป็นยานั่นเอง บอระเพ็ดนั้นจัดเป็นต้นไม้ประเภทเครือเถา ซึ่งโดยทั่วไปแล้วจะจะขึ้นเกี่ยวกับต้นไม้ชนิดไม้ยืนต้นเป็นหลัก
บอระเพ็ดเป็นสมุนไพรที่มีรสขม โดยรสชาติที่ขนของบอระเพ็ดนั้นมีสรรพคุณมากมายโดยส่วนใหญ่แล้วจะใช้บอระเพ็ดเป็นยาสมุนไพรในการช่วยให้เจริญอาหารได้เป็นอย่างดี อีกทั้งบอระเพ็ดยังมีสารต้านอนุมูลอิสระมากมายโดยเฉพาะแทนนินซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยในการต่อต้านความเสื่อมชราและชะลอความแก่ได้เป็นอย่างดีนั่นเอง นอกจากบอระเพ็ดจะถูกใช้เป็นยาสมุนไพรเพื่อบำรุงร่างกายแล้วบอระเพ็ดยังถูกนำมาใช้เพื่อบำรุงและฟื้นฟูร่างกายทางด้านต่างๆได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะเรื่องของความสวยความงาม เช่น หากผู้ใดที่มีปัญหาเรื่องของสุขภาพเส้นผมทั้งเส้นผมบางผมร่วงอีกทั้งยังรวมไปถึงผมหงอกก่อนวัยนั้นนับเป็นปัญหาใหญ่สำหรับใครหลายคนวิธีการแก้ไขง่ายๆโดยใช้สมุนไพรบอระเพ็ดรับประทานวันละ 600 มิลลิกรัม โดยรับประทานติดต่อกันเป็นระยะเวลาหนึ่งเดือนขึ้นไปนั้นจะช่วยทำให้ผมกลับมาดกดำไม่ร่วงง่ายและยังช่วยให้ผมที่งอกนั้นกลับมาดกดำเหมือนเดิมได้เป็นอย่างดีนั่นเอง
นอกจากนั้นแล้วบอระเพ็ดยังสามารถช่วยให้ผู้ที่ทานเป็นประจำจะมีร่างกายที่แข็งแรงอีกทั้งยังมีความสดชื่นอยู่เสมอ
ความคมของบอระเพ็ดนั้นสามารถช่วยในการถอนพิษไข้ได้เป็นอย่างดีจึงมีการนำมาใช้เพื่อรักษาโรคใครหวัดและไอตัวร้อนรวมถึงอาการดีซ่านซึ่งสามารถรักษาได้เป็นอย่างดี แม้ในปัจจุบันนี้ผลงานวิจัยทางด้านการใช้บอระเพ็ดเป็น
สมุนไพรในการรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆนั้นอาจจะยังดูน้อยเนื่องจากสมุนไพรบอระเพ็ดนั้นจะไม่ค่อยมีคนพูดถึงกันมากเท่าไหร่ แต่ปัจจุบันนี้ในทางการแพทย์แผนไทยและเภสัชกรรมไทยได้มีการผลิตบอระเพ็ดแคปซูลเพื่อเป็นยาสมุนไพรบำรุงร่างกายออกมาวางจำหน่ายสำหรับผู้ที่ชื่นชอบในการใช้สมุนไพรบำรุงร่างกายนั่นเองโดยถือได้ว่าเป็นการตอบโจทย์ผู้บริโภคที่หันมาใส่ใจและหันมาใช้ยาสมุนไพรแทนการใช้ยาแผ่นปัจจุบันนั้นเอง
โดยสมุนไพรบอระเพ็ดนั้นมีข้อดีคือสามารถช่วยในการรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆได้เป็นอย่างดีอีกทั้งยังมีผลข้างเคียงที่เกิดจากการใช้น้อยกว่าการใช้ยาเคมีหรือยาแผนปัจจุบันนั่นเอง
ข้อควรระวังในการกินบอระเพ็ด
สมุนไพรบอระเพ็ดสำหรับการรับประทานในส่วนของรากอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานอาจมีผลต่อหัวใจ เนื่องจากเป็นยารสขม สิ่งที่ต้องระวังก็คือไม่ควรใช้ติดกันต่อเนื่องเกิน 1 เดือน ถ้าหากจำเป็นต้องใช้ในเดือนถัดไปก็ควรเว้นระยะเวลา 1-2 สัปดาห์เป็นอย่างน้อยเพื่อให้ร่างกายสามารถปรับสภาพได้ก่อน ถ้าใช้ไปแล้วมีอาการมือเท้าเย็น แขนขาหมดเรี่ยวแรงก็ควรหยุดรับประทาน
ข้อควรคำนึงในการบริโภค บอระเพ็ดแบบแคปซูล คือ ไม่ควรทานติดต่อกันเป็นเวลานานเกินกว่าหนึ่งเดือน เพราะ หากมีการทานเกินกว่าหนึ่งเดือน จะมีการสะสมในร่างกายทำให้เกิดอาการอ่อนเพลียและเบื่ออาหารได้
สมุนไพรบอระเพ็ด สำหรับการรับประทานในส่วนของรากอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานอาจมีผลต่อหัวใจ เนื่องจากเป็นยารสขม สิ่งที่ต้องระวังก็คือไม่ควรใช้ติดกันต่อเนื่องเกิน 1 เดือน ถ้าหากจำเป็นต้องใช้ในเดือนถัดไปก็ควรเว้นระยะเวลา 1-2 สัปดาห์เป็นอย่างน้อยเพื่อให้ร่างกายสามารถปรับสภาพได้ก่อน ถ้าใช้ไปแล้วมีอาการมือเท้าเย็น แขนขาหมดเรี่ยวแรงก็ควรหยุดรับประทาน
ถ้าหากใช้แล้วเกิดอาการมือเท้าเย็น อ่อนเพลีย ตาเหลือง แขนขาหมดเรี่ยวแรง ขอแนะนำว่า ควรหยุดรับประทานในทันที และควรรีบไปพบแพทย์ เพราะอาจเป็นการแสดงอาการเริ่มแรกของโรคตับอักเสบ หากดูจากข้อมูลผลรับรองการวิจัย และความเชื่อของคนในสมัยก่อนที่นำบอระเพ็ดมาใช้เป็นยาแล้วนั้น จะสามารถเห็นได้ว่า ไม่มีความเชื่อหรือผลวิจัยที่ช่วยรับรองที่ช่วยชี้ให้เห็นว่า บอระเพ็ด สามารถช่วยในการลดความอ้วนได้จริง อย่างไรก็ตาม บอระเพ็ด ก็ยังเป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์อย่างมากมายต่อร่างกาย ซึ่งสามารถใช้ทานเป็นอาหารเสริมได้ แต่ควรอยู่ในปริมาณที่พอดี ไม่อย่างนั้นอาจจะเกิดผลเสียต่อร่างกาย ดังที่ได้กล่าวถึงไปแล้วโดยที่ไม่รู้ตัว
บอระเพ็ด ( Heart leaved moonseed ) เป็นไม้เลื้อย พบได้ตามป่าดิบแล้ง สมุนไพรไทย รสขม สรรพคุณของบอระเพ็ด ลดไข้ บำรุงกำลัง บำรุงธาตุขัน บำรุงเลือด แก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยเจริญอาหาร เป็นยาอายุวัฒนะ ขับพยาธิ แก้ปวดฝี ลดความร้อนในร่างกาย บำรุงผิวพรรณ
