โรคระบบทางเดินหายใจ ( Respiratory tract disease ) คือ โรคและความผิดปกติของอวัยวะในระบบทางเดินหายใจและปอด โดยอวัยวะของระบบทางเดินหายใจ ประกอบด้วย รูจมูก โพรงจมูก คอหอย หลอดลม ขั้วปอดและปอด ส่วนมากแล้วเกิดจากการติดเชื้อ สาเหตุของโรคเกิดจากอะไร การรักษา และ การป้องกันทำอย่างไร โรคต่างๆของระบบทางเดินหายใจและปอด
โรคระบบทางเดินหายใจ เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของอวัยวะในระบบทางเดินหายใจ รวมโรคต่างๆ ที่เกิดกับระบบทางเดินหายใจ และปอด ส่วนมากแล้วเกิดจากการติดเชื้อ โรคระบบทางเดินหายใจ เกิดจากอะไร รักษาอย่างไร ป้องกันอย่างไร โรคต่างๆ โรคและการรักษาโรค ระบบทางเดินหายใจ ปอด
โรคระบบทางเดินหายใจ หมายถึง โรคที่เกิดจากความผิดปรกติของอวัยวะในระบบทางเดินหายใจ ซึ่งอวัยวะในระบบทางเดินหายใจ คือ รูจมูก โพรงจมูก คอหอย หลอดลม ขั้วปอดและปอด เป็นต้น ระบบทางเดินหายใจจะทำหน้าที่ลำเลียงออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย และขับคาร์บอนไดออกไซต์ ออกจากร่างกาย ซึ่งโรคที่เกิดขึ้นกับระบบทางเดินหายใจส่วนมากพบว่าสาเหตุคือ การติดเชื้อ ไม่ว่าจะเป็นไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา โปรตัวซัว และสารพิษ ต่างๆ รวมถึงเนื้องอก หรือ เซลล์มะเร็ง เป็นต้น
รายละเอียดของโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจมี ดังนี้
 |
 |
 |
 |
 โรคซาร์(SARS) |
 |
 |
 โรคติดเชื้อเมนิงโกค็อกคัส ไข้กาฬหลังแอ่น |
 โรคกาลีโรคแอนแทรกซ์ |
 โรคคอตีบ |
 |
 หลอดลมอักเสบ |
 โรคพยาธิใบไม้ในปอด |
 โรคแอสเปอร์จิลโลซิสAspergillosis |
 ต่อมทอนซิลอักเสบ |
 โรคมะเร็งกล่องเสียง |
 โรคริดสีดวงจมูก |
 โรคถุงลมโปร่งพอง |
 การนอนกรน |
 มะเร็งปอด |
| โรคปอดอักเสบ |  โรคหืดหอบ |
| โรคมะเร็งหลังโพรงจมูก | โรคเชื้อราในปอ |
| โรคถุงลมปอดโปร่งพอง | โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) |
| โรคลิ่มเลือดอุดตันในปอด | โรคปอดจากโลหะหนัก |
| หลอดลมอักเสบเรื้อรัง |
ทำความรู้จักกับระบบทางเดินหายใจ กันอย่างละเอียดกันอีกครั้ง เพื่อความเข้าใจโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจกันอย่างละเอียด อวัยวะที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ มีอะไรบ้าง และทำหน้าที่อะไรกันบ้าง รายละเอียดดังนี้
- รูจมูก เป็นอวัยวะส่วนนอกสุด สามารถสัมผัสได้ง่ายเป็นช่องที่ให้อาการจากภายนอกเข้าสู่ร่างกายส่วนแรก
- โพรงจมูก ภาษาอังกฤษ เรียก Nasal cavity เป็นช่องรับอากาศและปล่อยอากาศออกจากร่างกาย เป็นส่วนที่อยู่ติดกับรูจมูก ที่โพรงจมูกนี้จะมีเนื้อเยื่อบุผิวหนังที่ทำหน้าที่ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกาย และมีขนจมูก ซึ่งทำหน้าที่กรองฝุ่นละอองขนาดเล็กเข้าสู่ปอด
- คอหอย ภาษาอังกฤษ เรียก Pharynx เป็นอวัยวะเชื่อมต่อบริเวณลำคอ เป็นจุดเชื่อมต่อของ หลอดลม หลอดอาหาร และกล่องเสียง
- หลอดลม ภาษาอังกฤษ เรียก trachea เป็นท่อขนาดยาวที่ต่อตรงขึงขั้วปอด เป็นทอลำเลียงอากาศเข้าสู่ปอด
- ขั้วปอด ภาษาอังกฤษ เรียก Bronchus เป็นจุดเชื่อมโยงหลอดลมกับปอด ซึ่งเป็นจุดแยกของปอดข้างซ้ายและปอดข้างขวา
- ปอด เป็นอวัยวะสำคัญในการแลกเปลี่ยนก๊าซซึ่งเป็นอากาศที่ใช้ในการหายใจของมนุษย์ ซึ่งภายในปอดจะมี หลอดลมฝอย ( Bronchiole ) และ ถุงลมขนาดเล็ก ( alveolu )
เมื่อเกิดสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ร่างกายทางการหายใจ เกิดผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจ ทำให้อวัยวะทางเดินหายใจทำงานไม่ปรกติ เราจะแยกสาเหตุของการเกิดโรคทางระบบทางเดินหายใจ เป็นข้อๆเพื่อให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ มีรายละเอียด ดังนี้
- สาเหตุจากการติดเชื้อ ซึ่งมีเชื้อที่ทำให้ระบบทางเดินหายใจทำงานผิดปรกติ เช่น เชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา เชื้อโปรตัวซัว เป็นต้น
- สาเหตุจากการหายใจรับสารพิษ เข้าสู่ร่างกาย ซึ่งสารพิษเหล่านั้นอาจมาทาง การระเหยสารเคมี กรด หรือโลหะหนัก เป็นต้น
- สาเหตุจากการสูบบุหรี่ และการเสพติดยาเสพติด ทางระบบทางเดินหายใจ
- สาเหตุจากอุบัตติเหตุ เกิดการกระแทกอย่างรุนแรงทำให้อวัยวะทางเดินหายใจได้รับการกระทบกระเทือนทำให้การทำงานไม่ปรกติ
อาการเบื้องต้นของโรคระบบทางเดินหายใจ
ซึ่งโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ จะมีอาการบ่งชี้ว่าระบบทางเดินหายใจผิดปรกติ สามารถแยกเป็นข้อๆ ได้ดังนี้
- อาการไอ มีเสมหะ จาม และมีไข้หวัด
- การหายใจลำบากหรือติดขัด แน่นหน้าอก หากมีอาการแบบนี้ให้สันนิษฐานได้ว่าเริ่มมีความผิดปรกติในระบบทางเดินหายใจแล้ว
- หายใจได้สั้น ไม่สามารถหายใจยาวๆและลึกๆได้
- เวลาหายใจ จะมีเสียงดัง
- มีอาการเจ็บและอักเสบในอวัยวะ เช่น จมูก คอด หรือหน้าอก
- ความสามารถในการกลืนมาปัญหา หากกลืนอาหารไม่ได้ แสดงว่าเริ่มมีความผิดปรกติของระบบทางเดินหายใจแล้ว
- เบื่ออาหาร น้ำหนักลด เป็นอาการข้างเคียงของระบบภายในร่างกายเกิดการอักเสบ
การตรวจวินิจฉัยโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ
สามารถทำได้หลายวิธี วิธีการตรวจโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจมี เช่น การเอกซเรย์ปอด การเอกซเรย์ด้วยคอมพิวเตอร์ ใช้สารกัมมันตรังสีตรวจดูความสัมพันธ์ระหว่างการหายใจกับเลือดที่ไปเลี้ยงปอด การตรวจชิ้น การส่องกล้องตรวจ การตรวจสมรรถภาพของปอด การทดสอบความไวของหลอดลม การตรวจการนอนหลับ เป็นต้น
การรักษาโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ
สามารถทำการรักษาได้จากสาเหตุของโรค เช่น การรักษาภาวะการติดเชื้อ การรักษาภาวะชิ้นเนื้อผิดปรกติ การักษาการอุดตันของระบบหายใจ เป็นต้น
การป้องกันโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ
การป้องกันการเกิดโรคระบบทางเดินหายใจ ต้องหลีกเลี่ยงการสูดดมสารพิษ และสิ่งแปลกปลอมทางอากาศทั้งหลาย รักษาสุขอนามัยให้สะอาด เพื่อลดการติดเชื้อ และการออกกำลังกาย เพื่อให้ร่างกายแข็งแรง มีภูมิต้านทานโรคทั้งหลายได้
โรคอื่น