การพัฒนาประสบการณ์สำหรับเด็กๆ เพื่อเสริมสร้างความรู้ด้วย ศิลปะการแสดง ดนตรี และ การวาดเขียน ช่วยให้ผ่อนคลายจากความเครียด ศิลปะทุกแขนงสร้างความผ่อนคลาย
ความสัมพันธ์ระหว่าง ศิลปะ ดนตรี และ นาฏศิลป์ สำหรับการพัฒนาประสบการณ์สำหรับเด็กๆ เพื่อเสริมสร้างความรู้ ศิลปะการแสดง บรรเทิงใจ ช่วยให้มนุษย์ได้ผ่อนคลาย จากความเครียดต่างๆ งานศิลปะทุกแขนงไม่ว่าจะเป็น ร้อง เล่น เต้น วาด ต่างเป็นสิ่งที่สร้างความผ่อนคลายให้กับเราได้ สามารถดูบทความต่างๆ เกี่ยวกับศิลปะได้ดังนี้
 บทความด้านดนตรี |
บทความด้านศิลปะการแสดง |
 บทความด้านศิลปะ |
ศิลปะ คือ การแสดงออกอย่างอิสระเสรี ที่เต็มไปด้วยจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ในสิ่งต่างๆ ความบริสุทธิ์ จริงใจ เปิดเผย ตรงไปตรงมา สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการพัฒนาสมองทั้ง 2 ด้าน คือ ด้านอารมณ์และความเป็นเหตุผล รวมทั้งพัฒนาการด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม สติปัญญา และการพัฒนาภาษา เพียงแต่ผู้ใหญ่ที่อยู่ใกล้ชิดเปิดโอกาสสนับสนุนให้เด็กได้แสดงออก ชื่นชมต่อธรรมชาติ การเคลื่อนไหว ดนตรี ศิลปะ ความไพเราะ และสิ่งสวยงามต่างๆ ฝึกให้เด็กรู้จักใช้ประสาทสัมผัสให้สัมพันธ์กันอย่างเหมาะสม ส่งเสริมให้เด็กได้สังเกต มีไหวพริบ มีความคิดสร้างสรรค์ รู้ จักควบคุมตัวเองและสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข และมีลักษณะนิสัยที่ดีงาม
ความสำคัญของงานศิลปะ
ศิลปะ คือ สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นไม่ได้เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ ความงดงามต่าง ๆ ตามธรรมชาติจึงไม่เป็นศิลปะ ดอกไม้ที่เห็นว่าสวยสดงดงามนักหนา ก็ไม่ได้เป็นศิลปะเลย สิ่งที่มนุษย์สร้างสร้างขึ้นทั้งหลาย ก็ล้วนแล้วแต่เป็นศิลปะทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็น ภาพวาด ภาพพิมพ์ งานปั้น งานแกะสลัก เสื้อผ้าอาภรณ์ เครื่องประดับ ที่อยู่อาศัย ยานพาหนะ เครื่องใช้สอย ตลอดจนถึงอาวุธที่ใช้รบราฆ่าฟันกัน ก็ล้วนแต่เป็นศิลปะ
ผลงานศิลปะเป็นผลงานการสร้างสรรค์ คือ การทำให้เกิดบางสิ่งบางอย่างขึ้นมา ซึ่งเป็นกระบวนการคิด สิ่งที่จะเป็นงานสร้างสรรค์ได้จะต้องเป็นประดิษฐ์กรรมใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อนในโลก หรือ เป็นกระบวนการใหม่ๆที่สร้างขึ้นมาเพื่อกระทำการบางสิ่งบางอย่างให้ประสบผลสำเร็จ แนวคิดใหม่จะนำไปสู่การพัฒนากระบวนการ หรือ วิธีการใหม่ๆ การสร้างสรรค์ในอีกความหมายหนึ่งจึงเกิดขึ้น คือ เป็นการทำให้ดีขึ้นกว่าเดิม โดยอาจเป็นการปรับปรุงกระบวนการใหม่ ให้ได้ผลผลิตมากกว่าเดิม เป็นการกระทำให้เกิดขึ้นจากการใช้แนวคิดแบบใหม่ ๆ ทั้งสิ้น และเป็นผลของวิธีการคิดที่เรียกว่า “ ความคิดสร้างสรรค์ ” ซึ่งความสำคัญอื่นๆของงานศิลปะ มีดังนี้
- ศิลปะพัฒนาสมอง ทำให้สมองดี เพราะมีจินตนาการ เด็กที่ทำงานศิลปะบ่อยๆ จะเป็นผู้มีความคิดริเริ่ม ช่างสังเกต ช่างจดจำ รู้จักคิด วางแผนการทำงาน มีความละเอียดรอบคอบ ประณีตบรรจง พิถีพิถัน มองเห็นในสิ่งที่คนอื่นอาจมองไม่เห็นได้ ช่วยให้มีความคิดแปลกใหม่ และคิดได้หลากหลาย
- ศิลปะพัฒนาร่างกาย ด้วยการใช้ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ อย่างมีสติ ดูเป็น ฟังเป็น รู้จักเลือกเฟ้นให้ได้ความรู้และคุณ ค่าที่ดีงาม พัฒนาการเคลื่อนไหวทางด้านกล้ามเนื้อใหญ่ กล้ามเนื้อเล็ก และพัฒนาประสาทสัมพันธ์ระหว่างตากับมือ ให้มีความคล่องแคล่ว และมีความสามารถในการทำงาน
- ศิลปะพัฒนาอารมณ์ ความมั่นคงของจิตใจ ช่วยฝึกให้เด็กสงบ นิ่ง มีสมาธิ จดจ่อกับการทำงาน ไม่วอกแวกหวั่น ไหว มีพลัง นุ่มนวลควรแก่งาน มีสติ ไม่เลื่อนลอย ไม่ทิ้งโอกาสที่จะสร้างสรรค์ มีความเพียรพยายาม อดทน รับผิดชอบ มีกำลังใจ ร่าเริง เบิกบาน สดชื่น แจ่มใส ผ่อนคลาย มีความรู้สึกที่ดีต่อตนเอง มีสุนทรียภาพ มีความมั่นใจ กล้าแสดงออก รวม ทั้งสามารถควบคุมตัวเองได้เหมาะสมกับวัย
- ศิลปะพัฒนาสังคม สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ด้วยดี ไม่เบียดเบียน ไม่ก่อความเดือดร้อนต่อผู้อื่น รู้จักใช้วินัยในการดำรงชีวิต เคารพกติกา รักษากฎเกณฑ์ เชื่อฟังพ่อแม่และครู รู้จักช่วยเหลือเกื้อกูล แบ่งปัน เอาใจใส่ คิดดีและชื่นชมในผล งานของผู้อื่น มีพฤติกรรมดีงามในความสัมพันธ์กับเพื่อนมนุษย์ ก่อให้เกิดไมตรีและความสามัคคี
- ศิลปะพัฒนาปัญญา ทำให้เด็กมีความสามารถทางด้านความรู้ ความคิด ความเข้าใจ คิดวิเคราะห์ คิดหาเหตุผล คิดอย่างเป็นระบบ ช่วยพัฒนาความจำ รู้จักสรุปความ รู้จักแสวงหาความรู้เพิ่มเติม และสามารถนำความรู้นั้นมาใช้ได้ ด้วยการคิดเป็น แก้ปัญหาเป็น และดับทุกข์เป็นในที่สุด
- ศิลปะพัฒนาภาษา ช่วยให้เด็กมีพัฒนาการทางภาษาเพิ่มขึ้น รู้จักคำศัพท์ใหม่ๆ สามารถลำดับเหตุการณ์ เรียบเรียง คำพูดในการบอกเล่าถึงผลงาน เลือกใช้ถ้อยคำที่เหมาะสมในการแบ่งปันประสบการณ์ต่างๆในการทำงาน และสามารถใช้วาจาในทางที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาตนเอง ช่วยเหลือเกื้อกูล สร้างสรรค์สังคมและสิ่งแวดล้อม
ดนตรี ( music ) คือ เสียงและโครงสร้างที่จัดเรียงอย่างเป็นระเบียบแบบแผน ซึ่งมนุษย์ใช้ประกอบกิจกรรมศิลปะที่เกี่ยวข้องกับเสียง โดยดนตรีนั้นแสดงออกมาในด้านระดับเสียง
ความสำคัญของดนตรี
นับตั้งแต่อดีตกาลจนถึงปัจจุบันดนตรีจะมีความสัมพันธ์กับชีวิตมนุษย์อย่างมากตั้งแต่เริ่มแรกของการกำเนิดชีวิตจนกระทั่งถึงตาย จะเห็นว่าในตลอดชีวิตของคนจะต้องมีดนตรีเข้ามาเกี่ยวข้องอยู่เสมอ ทั้งนี้จะเป็นไปตามความเชื่อ วัฒนธรรมหรือวิถีชีวิตของมนุษย์แต่ละชนชาติ ดนตรีมีส่วนเสริมสร้างความเข้มแข็ง ความสุขความสนุกสนาน เพื่อให้มนุษย์คลายจากความกลัว ความกังวล ความเหน็ดเหนื่อย หรือความทุกข์ทั้งปวง ดนตรีนับว่ามีคุณค่าต่อชีวิตมนุษย์มากมาย แต่ก่อนที่นักเรียนจะใช้ประโยชน์จากดนตรีได้อย่างแท้จริง นักเรียนต้องรู้จักรู้วิธีการสร้างสรรค์ผลงานจากดนตรีเสียก่อน แล้วจึงนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป
ประโยชน์ของการเล่นดนตรี
ดนตรีเป็นเรื่องของ “เสียง” ที่เราได้ยินกันเป็นประจำผ่านทางสื่อประเภทต่างๆ ดนตรีในปัจจุบันมีหลากหลายประเภท ป็อบ ร็อค แร็พ แจ๊ส ลูกทุ่ง หมอลำ เพลงคลาสสิค เพลงไทยเดิม ฯลฯ ซึ่งเปรียบเสมือนอาหารนานาชนิดที่มีรสเปรี้ยว หวาน มัน เค็ม ที่เรากินกันอยู่ทุกวัน ดังนั้น สิ่งที่เราไม่สามารถปฏิเสธได้ คือ ดนตรีเป็นสิ่งหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวันของเราทุกคน โดยเฉพาะกับเด็กแล้วนั้น “ ดนตรีกับเด็ก ” นับว่าเป็นสิ่งที่ผูกพันกันอย่างลึกซึ้ง เพราะ ดนตรีเป็นสื่อที่ตอบสนองต่อธรรมชาติของเด็กโดยตรงและสร้างความสุขให้เด็กได้อย่างง่ายๆ และที่สำคัญดนตรีเป็นเหมือนทางลัดที่คุณพ่อคุณแม่สามารถนำมาใช้ในการช่วยส่งเสริมพัฒนาการในด้านร่างกาย อารมณ์ จิตใจ สังคม และสติปัญญาของเด็กได้เป็นอย่างดี
ศิลปะการแสดง ( performing arts ) คือ การแสดงออกซึ่งอารมณ์ ความรู้สึกและเรื่องราวต่างๆ ประกอบด้วยดนตรี นาฏศิลป์ และการแสดงประเภทต่างๆ การเคลื่อนไหวประกอบเพลง/จังหวะ ผ่านคำศัพท์ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ฝึกร้องเพลงและทำท่าประกอบการร้อง พร้อมสัมผัสร่างกายตนเองและร่างกายของเพื่อนอย่างอ่อนโยน
คุณค่าของดนตรีและนาฏศิลป์
ดนตรีและนาฎศิลป์เป็นวัฒนธรรมที่สำคัญ ซึ่งแสดงถึงความเป็นชาติไทย ที่มีประเพณีตลอดจนแบบอย่างทางศิลปะ การแสดงต่างๆ ที่ถ่ายทอดมาเป็นเอกลักษณะสืบทอดต่อกันมาจนกลายเป็นวัฒนธรรมที่สำคัญและ ยังสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของชาวไทยในแต่ละท้องถิ่น รวมทั้งลักษณะของสังคมไทยที่มีความแตกต่างกัน ซึ่งบ่งบอกถึงความเป็นไทยและศิลปะประจำชาติจะมองเห็นได้ว่าดนตรีและนาฎศิลป์นั้น์ไม่ได้เป็นเพียงแต่เครื่องช่วยให้เกิดความบันเทิงเท่านั้นแต่ยังมีคุณค่าคือเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งในการประกอบพิธีกรรม ที่สำคัญเกี่ยวข้องกับศาสนาและยังมีอิทธิพลต่อสังคมของคนไทยอีกหลายกลุ่ม และยังจัดเป็นศิลปะอีกแขนงหนึ่ง ที่ก่อให้เกิดการแสดงออกที่งดงามและมีคุณค่า
ดนตรีและนาฎศิลป์ เป็นศิลปะแห่งความงามมุ่งหมายเพื่อสนองความต้องการทางอารมณ์ สติปัญญา ก่อให้เกิดสุนทรียะแห่งความงาม ความวิจิตรพิสดาร ไม่สูญหายไปจากความจำ เป็นงามศิลปะอมตะ ความงาม ธรรมชาติ ทำให้เกิดอารมณ์สะเทือนใจ เป็นต้นเหตุทำให้การแสดงออกให้ปรากฏของวรรณกรรม ดุริยางคศิลป์และนาฎศิลป์ อันเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ถ่ายทอดสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบันนี้
บทความด้านศิลปะ
ศิลปะสำหรับเด็กเป็นสิ่งมหัศจรรย์ เมื่อเด็กได้ทำหรือได้ปฏิบัติ จะมีความสุข ไม่รู้จักเบื่อ ไม่ว่าจะเป็นการเล่นดนตรี การแสดงนาฏศิลป์ หรือ การทำงานศิลปะต่างๆ กิจกรรมเหล่านี้ล้วนเป็นการพัฒนาเด็กอย่างเป็นองค์รวม คือ การพัฒนาทั้งพฤติกรรม จิตใจ และปัญญา ที่เกิดการพัฒนาทั้งภายในและภายนอกของเด็กไปพร้อมๆกัน และศิลปะทุกแขนงสามารถเกิดขึ้นที่บ้านได้
- การพัฒนาภายใน การบูรณาการพฤติกรรม จิตใจ ปัญญาลงสู่วิถีชีวิต กิจวัตรประ จำวัน และกิจกรรมสร้างสรรค์ต่างๆ พ่อแม่เปิดโอกาสให้ลูกได้เล่นอย่างมีแบบแผน กติกา เล่นอิสระตามจินตนาการ วาดรูปหรือเคลื่อนไหวตามความคิดและจินตนาการของตัวเอง
- การพัฒนาภายนอก พัฒนาความรู้ ความเข้าใจ และทักษะที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของลูก ทั้งในปัจจุบันและอนาคต ทั้งในส่วนของเนื้อหาสาระวิชาการ ทักษะการทำงาน และการดูแลตนเอง รวมถึงความสามารถที่จะระบุคุณค่าแท้ของสิ่งต่างๆที่เกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตของลูกตามความเหมาะสม ผ่านกิจกรรมในวิถีชีวิต เช่น การทำความสะอาดร่างกาย การรับประทานอาหาร การฟังนิทาน การเล่นบทบาทสมมติ การทำงานประดิษฐ์ เป็นต้น
ความสัมพันธ์ระหว่างศิลปะ ดนตรีและนาฎศิลป์ ทำให้พัฒนาคุณภาพของผู้เรียนให้เป็นคนดี มีปัญญา มีความสามารถ ทั้งยังมาเพิ่มศักยภาพให้สูงขึ้น นำยังความสามารถนี้มาใช้ในชีวิตประจำวันและประกอบอาชีพได้
