ปอผี ผักกระเดียง สมุนไพร สรรพคุณบำรุงหัวใจ รักษามาลาเรีย แก้เบาหวาน สมานแผล รักษาแผลอักเสบ ข้อควรระวังในการกินปอผี ลักษณะของต้นปอผีเป็นอย่างไร
ปอผี หรือ ผักกระเดียง สมุนไพร พืชล้มลุก สรรพคุณของปอผี บำรุงหัวใจ ตับ รักษามาลาเรีย แก้เบาหวาน ยาฆ่าเชื้อ รักษาโรคตาฟาง สมานแผลพุพอง รักษาแผลอักเสบ ผักกระเดียง(ปอผี) ข้อควรระวังในการกินปอผี ลักษณะของต้นปอผีเป็นอย่างไร
ปอผีมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hydrolea zeylanica (L.) Vahl ชื่ออื่นๆของผักกระเดียง(ปอผี) เช่น ผักกะเดียง บีปลาไหล ไส้เอี่ยน บีเอี่ยน ปอผี ผักกระเดียง ดีปลาไหล สะเดาดิน เป็นต้น ต้นปอผี สามารถเจริญเติบดตได้ดี ในประเทศเขตร้อน เช่น อินเดีย ประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และประเทศในทวีปออสเตรเลีย
ต้นปอผี หรือ ผักกะเดียง เป็นพืชล้มลุกชนิดหนึ่ง ปอผีจะเลื้อยไปตามพื้นดินและแตกแขนงชูยอดขึ้นสูง ต้นปอผีมีความสูงประมาณ 1 เมตร ลำต้นกลมและแข็ง รากของปอผีจะออกตามข้อ สามารถขยายพันธุ์ได้โดยใช้เมล็ด ปอผีชอบความชื้น ชอบดินที่มีน้ำขัง ใบของปอผี เป็นใบเดี่ยวลักษณะใบเป็นรูปรี ปลายแหลม ดอกของปอผี จะออกเป็นช่อ กลีบเลี้ยงดอกเป็นสีเขียว กลีบดอกเป็นสีน้ำเงินอมม่วง ปอผีจะออกดอกในช่วงประมาณเดือนธันวาคมถึงเดือนกุมภาพันธ์ ของทุกปี ผลของปอผี ผลจะเป็นผลแห้งรูปทรงรี ภายในผลจะมีเมล็ดสีดำจำนวนมาก ปอผีจะติดผลในช่วงประมาณเดือนมกราคมถึงเดือนเมษายน ของทุกปีี
ลักษณะของต้นปอผี
ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด มีเขตการกระจายพันธุ์ในอินเดียถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และในเขตร้อนของทวีปออสเตรเลีย ชอบขึ้นบริเวณที่ชื้นแฉะ บนดินชื้นและมีน้ำขัง ตามนาข้าว หนองน้ำ ริมหนองน้ำ หรือขึ้นแผ่คลุมผิวน้ำ สามารถพบได้ตั้งแต่ระดับน้ำทะเลไปจนถึงที่ความสูงประมาณ 1,000 เมตร
- ลำต้นปอผี ทอดเลื้อยไปตามพื้นดิน แตกแขนงมาก ชูยอดตั้งขึ้น สูงได้ประมาณ 10-100 เซนติเมตร ลำต้นมีลักษณะกลมและแข็ง มีรากออกตามข้อ ลำต้นเรียบหรือมีขนนุ่ม
- ใบปอผี ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับเวียน ลักษณะของใบเป็นรูปใบหอกถึงรูปรี ปลายใบแหลม โคนใบแหลม ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 1-2.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 1.5-5 เซนติเมตร ไม่มีหูใบ
- ดอกปอผี ออกดอกเป็นช่อแบบช่อกระจะแยกแขนงหรือออกเป็นดอกเดี่ยวตามซอกใบและที่ปลายยอด ช่อดอกยาวได้ถึง 5 เซนติเมตร มีดอกย่อยสมบูรณ์เพศจำนวนมาก ดอกย่อยนั้นมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร ก้านดอกย่อยยาวประมาณ 1-3 มิลลิเมตร กลีบเลี้ยงดอกเป็นสีเขียว ลักษณะเป็นรูปหอก มีขนนุ่ม วงกลีบเลี้ยงเชื่อมติดกัน ปลายแยกออกเป็น 5 แฉก ปลายกลีบแหลมด้านนอกมีขนขึ้นปกคลุม ขนาดประมาณ 4.5-8 มิลลิเมตร เรียงสลับกับกลีบดอก ส่วนกลีบดอกนั้นมีลักษณะเป็นรูปไข่ มี 5 กลีบ กลีบดอกเป็นสีน้ำเงินอมม่วงหรือสีม่วงอมเขียว กลางดอกเป็นสีขาว ขนาดประมาณ 3-5 มิลลิเมตร ดอกมีเกสรเพศผู้ 5 อัน เรียงสลับกับกลีบดอก ก้านชูเกสรเพศเมียมี 2 อัน อับเรณูเป็นสีแดงเข้ม ออกดอกในช่วงประมาณเดือนธันวาคมถึงเดือนกุมภาพันธ์
- ผลปอผี ผลเป็นผลแห้งและแตกได้ ลักษณะของผลเป็นรูปทรงรี มีขนาดกว้างประมาณ 2.5 มิลลิเมตร และยาวประมาณ 5 มิลลิเมตร ห่อด้วยกลีบรองดอก มีกลีบเลี้ยงติดคงทน ภายในมีเมล็ดสีดำจำนวนมาก ลักษณะของเมล็ดเป็นรูปไข่แกมขอบขนาน มีขนาดประมาณ 0.3-0.4 มิลลิเมตร จะติดผลในช่วงประมาณเดือนมกราคมถึงเดือนเมษายน
สรรพคุณของปอผีหรือผักกระเดียง
สำหรับ ปอผี นั้นสามารถนำ ต้น และใบ มาใช้ประโยชน์ได้ ดังนี้
- ทั้งต้นปอผี มาต้ม สามารถรักษาโรคตาฟางได้ เป็นยาบำรุงหัวใจ บำรุงตับ รักษาโรคมาลาเรีย และแก้เบาหวาน
- ใบของต้นปอผี สามารถนำมาใช้ รักษาลำไส้ผิดปกติ และใช้เป็นยาสมานแผล เป็นยาฆ่าเชื้อ
ข้อควรระวังในการบริโภคปอผี
ในสตรีหลังคลอดไม่ควรรับประทานเป็นผักสด เนื่องจากจะทำให้น้ำนมขม
อ้างอิง
- ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. “ผักกะเดียง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.phargarden.com. [24 ก.ย. 2015].
- ฐานข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์, กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. “ปอผี”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.qsbg.org. [23 ก.ย. 2015].
- ผักพื้นบ้านในประเทศไทย กรมส่งเสริมการเกษตร. “ผักกระเดียง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : ftp://smc.ssk.ac.th/intranet/Research_AntioxidativeThaiVegetable/. [23 ก.ย. 2015].
- กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. “ดีปลาไหล”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.fisheries.go.th. [23 ก.ย. 2015].
