ชะอม Climbing Wattle สมุนไพร นิยมนำมาทำอาหาร ต้นชะอมเป็นอย่างไร สรรพคุณของชะอม มีสารต้านอนุมูลอิสระ บำรุงเส้นผม ช่วยการขับถ่าย แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยขับลม
ต้นชะอม ภาษาอังกฤษ เรียก Climbing Wattle ชื่อวิทยาศาสตร์ของชะอม คือ Acacia pennata (L.) Willd สำหรับชื่อเรียกอื่นๆของชะอม เช่น ผักหละ อม ผักขา พูซูเด๊าะ โพซุยโดะ เป็นต้น ชะอมเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศเขตร้อนแถบเอเชยตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งยอดอ่อนชะอม นิยมนำมาทำอาหารรับประทาน มีเมนูอาหารหลายเมนูที่มีส่วนประกอบของชะอม เช่น ไข่ทอดชะอม แกงส้มชะอมกุ้ง ชะอมชุบไข่ แกงส้มชะอมไข่ รวมถึงนำยอดอ่อนชะอมมาลวกเป็นผักจิ้มกับน้ำพริก เป็นต้น
ชะอม เป็นผักพื้นบ้าน ริมรั่ว เป็นพืชพื้นบ้าน ปลูกง่าย ชะอมไม่ชอบน้ำท่วมขัง ดังนั้นการปลูกชะอม ต้องยกร่องสวน และเว้นระยะห่างให้พอดี ต่อการเดินเก็บชะอม อย่าปลูกชิดกันเกินไปเนื่องจากชะอมมีหนาม ชะอม 1 ไร่ สามารถปลูกได้ถึง 2,000 ต้น การปลูกชะอมง่ายไม่ต้องรดน้ำบ่อย 2 ถึง 3 วัน ค่อยให้น้ำครั้งหนึ่งก็ได้
ลักษณะชองต้นชะอม
ต้นชะอม ไม้พุ่มขนาดไม่ใหญ่ สามารถขยายพันธ์ได้โดยการปักชำ การเพาะเมล็ด การตอนกิ่ง และการโน้มกิ่งลงดิน สามารถเจริญเติบดตได้ในทุกสภาพดิน ลักษณะของต้นชะอม มีดังนี้
- ลำต้นชะอม ลักษณะเป็นไม้พุ่ม ลำต้นกลม กิ่งก้านของชะอมมีหนามแหลม
- ใบชะอม ลักษณะ เป็นใบประกอบขนาดเล็กคล้ายใบกระถิน ใบอ่อนมีกลิ่นฉุน ขอบใบเรียบ ปลายใบแหลม
- ดอกชะอม ออกดอกเป็นช่อ ดอกออกตามซอกกิ่ง ดอกสีขาว ขนาดเล็ก
- ผลชะอม ลักษณะเป็นฝักยาว แต่ฝักชะอมจะมีขนาดเล็กกว่าฝักกระถิน
คุณค่าทางโภชนาการของชะอม
สำหรับการบริโภคชะอมเป็นอาหาร นิยมรับประทานใบชะอมเป็นอาหาร ซึ่งเป็นใบส่วนยอดอ่อน นักโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของใบชะอม ขนาด 100 กรัม พบว่า ให้พลังงานมากถึง 57 กิโลแคลอรี่ และ มีสารอาหารสำคัญประกอบด้วย กากใยอาหาร 5.7 กรัม ฟอสฟอรัส 80 กรัม แคลเซียม 58 กรัม ธาตุเหล็ก 4.1 มิลลิกรัม วิตามินเอ 10066 IU (หน่วยสากล) วิตามินบี1 0.05มิลลิกรัม วิตามินบี2 0.25 มิลลิกรัม วิตามินบี 31.5 มิลลิกรัม วิตามินบี 58 มิลลิกรัม
สรรพคุณของชะอม
สำหรับการใช้ประโยชน์จากชะอมด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สามารถนำมาใช้ประโยชน์จาก ยอดอ่อนชะอม(ใบชะอม) และ รากชะอม ซึ่งสรรพคุณของชะอม มีดังนี้
- รากชะอม สรรพคุณแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ลดการปวดท้อง และช่วยขับลมในลำไส้ ช่วยบำรุงเส้นเอ็น ช่วยแก้อาการลิ้นอักเสบเป็นผื่นแดง
- ยอดอ่อนชะอม สรรพคุณมีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอวัย ป้องกันมะเร็ง ช่วยลดความร้อนในร่างกาย ลดไข้ เป็นยาอายุวัฒนะ
ชะอม ช่วยในการขับถ่าย แก้โรคท้องผูก และ ช่วยบำรุงเส้นผม
โทษของชะอม
สำหรับการรับประทานชะอมถึงจะมีสรรพคุณในการรักษาโรคต่างๆมากมาย แต่เนื่องจากชะอมเองมีกรดยูริกสูง หากบริโภคมากเกินไปก็จะส่งผลเสียกับร่างกายได้ ข้อควรระวังในการบริโภคชะอม มีดังนี้
- ชะอมจะทำให้น้ำนมแห้ง คุณแม่หลังคลอดไม่ควรรับประทานชะอม
- การรับประทานชะอมในช่วงฤดูฝน ชะอมจะมีรสเปรี้ยวทำให้ปวดท้อง
- ผู้ป่วยโรคเก๊าฑ์ไม่ควรรับประทานชะอมเป็นอาหาร เนื่องจากมีกรดยูริกสูง
