การอยู่ไฟ สำหรับคุณแม่หลังคลอด ต้องทำอะไร มีข้อห้ามอย่างไร

สำหรับสตรีหลังคลอดบุตร เกิดความเปลี่ยนแปลงต่างๆมากมายภายในร่างกาย จำเป็นต้องได้รับการฟื้นฟูให้กลับคืนสภาพโดยเร็ว คนไทย เรียก การอยู่ไฟ การอยู่ไฟต้องมีอะไรบ้าง

สาเหตุของการอยู่ไฟ

เนื่องจากการอยู่ไฟ เป็นกระบวนการฟื้นฟูร่างกาย ของคุณแม่หลังคลอดให้กลับมาสู่ภาวะปรกติให้เร้วที่สุด และช่วยให่ร่างกายของคุณแม่หลังคลอดแข็งแรงในเวลาต่อมา ซึ่งการอยู่ไฟนั้น จะใช้ความร้อนช่วย เนื่องจากความร้อนช่วยทำให้กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นบริเวณหลังและขาคลายตัว ช่วยลดอาการปวดเมื่อยตามตัว ช่วยห้เลือดไหลเวียนได้ดี ช่วยปรับสมดุลร่างกาย ช่วยทำให้มดลูกเข้าอู่หรือให้หมดลูกที่ขยายตัวในช่วงเวลาตั้งครรภ์หดตัวกลับสู่ภาวะปรกติ และที่สำคัญคือ การขับน้ำคาวปลาออกจากร่างกาย

สมัยโบราณ การอยู่ไฟนั้น จะให้คุณแม่หลังคลอดอยู่ในที่ที่มีความร้อน ให้ไฟสร้างความร้อนให้คุณแม่หลังคลอดนอนและเหงือจะไหลออก เป็นการขับของเสีย ซึ่งการอยู่ไฟหลังคลอดนั้นจะทำโดยหมอตำแย หมอตำแยจะให้กินเกลือกับปลาเค็มเป็นอาหารแห้ง เบาๆ เพื่อทดแทนการเสียเหงื่อ และงดการกินอาหาร เป็นของแสลง เช่น ไข่และเนื้อสัตว์ ซึ่งเป็นผลดีต่อร่างกายและเรื่องน้ำนมของคุณแม่หลังคลอดลูก แต่ในสมัยปัจจุบันการแพทย์มีการพัฒนา การคลอดลูกทำโดยแพทย์ ใช้การผ่าคลอดเป็นส่วนใหญ่ มีการให้ความรู้สมัยใหม่ควบคู่กับการแพทย์แผนไทย เช่น การนวด การประคบ การใช้กระเป๋าน้ำร้อนช่วยบรรเทาอาการปวด

การอยู่ไฟร่วมสมัย

mom31การนวดประคบ โดยใช้ลูกประคบร้อนที่ห่อไปด้วยสมุนไพรต่าง ๆ มากกว่า 10 ชนิด เช่น ขมิ้น ตะไคร่ การบูร ใบส้มป่อย เถาเอ็นอ่อน ฯลฯ มานวดคลึงตามบริเวณร่างกายและเต้านม หรือนั่งทับลูกประคบ 1 ลูก เพื่อช่วยลดอาการปวดเมื่อยและรักษาแผลหลังคลอด mom34การเข้ากระโจมอบสมุนไพร ซึ่งในหม้อนั้นจะมีน้ำสมุนไพรเป็นสารระเหย เช่น มะกรูด ตะไคร้ (ช่วยให้ระบบทางเดินหายใจคล่องขึ้น), ไพร (ช่วยลดอาการปวดเมื่อย), ขมิ้นชัน (ลดอาการเคล็ดขัดยอก), การบูร พิมเสน (ช่วยให้หายใจสดชื่น), ผักบุ้งแดง (ช่วยบำรุงสายตา), หัวหอมแดง, ใบมะขาม, ใบส้มป่อย, ใบส้มเสี้ยว, เปลือกส้มโอ และสมุนไพรอื่น ๆ
mom29การนาบหม้อเกลือ หรือ การทับหม้อเกลือ หรือ การนึ่งหม้อเกลือ ความร้อนจากหม้อเกลือจะช่วยให้รูขุมขนเปิด สมุนไพรซึมผ่านลงผิวหนังไปช่วยขับน้ำคาวปลาและของเสียออกมาตามรูขุมขน และช่วยให้มดลูกหดรัดตัวเข้าอู่เร็วขึ้น mom32การประคบ-นั่งอิฐ เป็นการใช้อิฐมอญอย่างไฟร้อน ๆ ห่อด้วยใบพลับพลึงและผ้าหนาหลายชั้นมาประคบตามบริเวณร่างกายหรือวางไว้ใต้เก้าอี้เพื่อให้ความร้อนอังบริเวณปากช่องคลอด เพื่อสมานแผลให้หายเร็วขึ้น
mom33การนวดคล้ายเส้นตมกล้ามเนื้อตามจุดต่าง ๆ ของร่างกาย เช่นใบหน้า ศีรษะ ต้นขา ต้นแขน เพื่อให้กล้ามเนื้อคล้ายตัว กระตุ้นต่อมน้ำเหลืองและเลือดลม mom30การดื่มน้ำสมุนไพร อย่างการดื่มน้ำขิงซึ่งจะช่วยปรับสมดุลร่างกายและกระตุ้นเลือดลมให้เดินเป็นปกติ

การอยู่ไฟหลังคลอดของชนชาติต่างๆ

เรื่องของการดูแลคุณแม่หลังคลอดลูกนั้น มีการถ่ายทอดภูมิปัญญาในทุกชนชาติ ซึ่ง เราได้รวบรวมการอยู่ไฟในแบบฉบับของแต่ละประเทศ มานำเสนอ รายละเอียดดังนี้

อาหารสำหรับคุณแม่หลังคลอด

ในเรื่องอาหารสำหรับคุณแม่หลังคลอดนั้น เป็นอาหารที่ช่วยฟื้นฟูร่างกาย ช่วยบำรุงน้ำนมและช่วยขับของเสียเป็นหลัก โดยอาหารจะเป็นอาหารเบาๆ ที่ช่วยลดการทำงานของระบบภายใน เนื่องจากคุณแม่หลังคลอดยังมีการช้ำภายในอยู่มาก

อาหารช่วยบำรุงเลือด อาหารช่วยเร่งน้ำนม อาหารช่วยขับของเสีย

ผลเสียของการไม่อยู่ไฟหลังคลอดลูก

การไม่อยู่ไฟหลังการคลอดลูกนั้นมีผลข้างเคียงที่จะเกิดขึ้นกับคุณแม่ อยู่ซึ่งจพทำให้ร่างกายไม่ได้ถูกปรับอุณหภูมิให้อยู่ในสภาพที่ปกติ คุณแม่ที่ไม่ทำการอยู่ไฟจะมีอาการหนาวสั่นง่าย บางครั้งแม้อยู่ในสถานที่ที่มีอากาศเย็นแต่กลับรู้สึกร้อน และที่สำคัญอาการเหล่านี้จะเป็นตลอดชีวิตไม่หาก ซึ่งปัญหานี้เกิดการสั่งสมภูมิปัญญามายาวนาน แต่หากจะกล่าวถึงภูมิความรู้ทางการแพทย์ คือ คุณแม่หลังคลอดจะเสียเลือดมาก อีกทั้งมีน้ำคล่ำตกค้างในร่างกาย ที่เราเรียกว่าน้ำคาวปลา การที่ร่างกายของคุณแม่อ่อนแอจากการเสียเลือด เสียแคลเซียมในร่างกายเพื่อสร้างพัฒนาการของลูก รวมถึงการสะสมของเสียในร่างกายโดยไม่ได้มีการถ่ายของเสียออกจากร่างกาย ทำให้ร่างกายของคุณแม่หลังคลอดมีการอ่อนแอ

ข้อห้ามที่คุณแม่ไม่ควรทำหลังจากการคลอดลูก

  • ห้ามสระผม เนื่องจากคุณแม่หลังการคลอดลูกเสียเลือดมาก การสระผมทำให้เลือดขึ้นหน้า รวมถึงเป็นช่วงที่รูขุมขนเปิด เพื่อถ่ายของเสียออกจากร่างกาย หากสระผมทำให้ร่างกายเย็นและรูขุมขนปิด ร่างกายจะถ่ายของเสียได้น้อยลง เกิดการสะสมของของเสียในร่างกาย เป็นภัยต่อคถณแม่หลังคลอดในภายหลัง ควรหลีกเลี่ยงการสระผมประมาณ 45 วัน หากจำเป็นให้ใช้น้ำอุ่นสระ ด้วยเหตุนี้ คุณแม่ก่อนคลอดลูกส่วนใหญ่จะตัดผมสั้นเอาไว้ก่อน
  • ห้ามอายน้ำเย็น ด้วยเหตุผลที่กล่าวมาข้างต้น หากอายน้ำเย็นทำให้รูขุมขนปิด ถ่ายของเสียได้ไม่ดี การออบน้ำเย็นให้ผ่าน 45 วัน หลังการคลอดลูกไปก่อน
  • ห้ามใช้สายตามาก ให้นอนพักผ่อน
  • ห้ามโดนฝน เนื่องจากจำทำให้ร่างกายเย็น
  • ห้ามขับรถ เนื่องจากคุณแม่หลังคลอดเป็นช่วงร่างกายอ่อนแอ จากการเสียเลือด อาจเกิดเป็นลมหน้ามืด หมดสติได้ ให้ผ่าน 45 วันไปก่อน ร่างกายกลับมาแข็งแรงค่อยขัยรถ
  • ห้ามนั่งยองๆ เนื่องจากมดลูกไม่เข้าอู่
  • ห้ามกินของ ดอง ให้กินอาหารอ่อนๆ หรือเป็นอาหารที่บำรุงเลือด และช่วยขับของเสียออกจากร่างกา
  • ห้ามดื่มน้ำเย็น น้ำเย็นจะส่งผลต่อการสร้างน้ำนมของแม่ จะทำให้น้ำนมไม่ค่อยออก
  • ห้ามหวีผม เนื่องจากทำให้เลือดขึ้นหน้า
  • ห้ามกินอาหารที่มีความเย็น จะทำให้ร่างกายไม่สามารถที่จะขับน้ำคาวปลาออกได้

บทความเกี่ยวกกับการอยู่ไฟ

 

Beezab.com แหล่งความรู้ด้านสุขภาพ สมุนไพร โรค แม่และเด็ก อาหารเพื่อสุขภาพ โยคะ ธรรมะครูบาอาจารย์ ดูแลตัวเองเบื้องต้นด้วยข้อมูลดีๆ เนื้อหาในเว็บไซต์นี้มีไว้เพื่อการศึกษาหรือเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเท่านั้น เราไม่ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อใช้แทนคำแนะนำทางการแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือ การรักษาโรคแต่อย่างใด หากคุณมีอาการเจ็บป่วยหรือรู้สึกไม่สบาย ควรคำปรึกษาจากแพทย์ เพื่อรับการรักษาอย่างถูกต้อง สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมโปรดดูที่ข้อตกลงและเงื่อนไขการใช้งานของเรา

Beezab.com source of health knowledge, herbs, diseases, mothers and children, healthy food, yoga and Dhamma.  The content on this page is for educational purposes only. We are not intended to be a substitute for medical advice. Diagnosis of disease or treatment of disease in any way If you are sick, You should consult a doctor.

ขอขอบคุณผู้สนับสนุนหลักของเรา ถุงกระสอบทรัพย์ทวี จำหน่ายถุงกระสอบมีซิบ สำหรับย้ายหอย้ายบ้าน ย้ายสำนักงาน มีสินค้าประกอบด้วย ถุงสายรุ้ง ถุงไนลอน ถุงการ์ตูน และ ถุงล้อลาก